(: اطلاعات عمومی :)

آبشار وری ید دراستان البرز واقع است. آبشار وری ید یا به گویش محلی، وریدی چره، در فاصله حدود 5/4 کیلومتری، شمال روستای سوهان، قراردارد. مسیر دسترسی، در ادامه راه آبشار سیاه بند، به سمت شمال دره و نهر جاری در آن، حرکت می شود. از آبشار وری ید، در حدود یک تا یک و نیم ساعت، زمان برای رسیدن به آن، برای افراد متوسط، مورد نیاز است. آبشار وری ید، در حدود 7 متر ارتفاع دارد و در تابستان، بسیار کم آب می شود.

روستاي سوهان در 25 کيلومتري غرب شهرک طالقان واقع است. غار معروف سوهان نيز در شمال اين روستا پذيراي علاقمندان خويش است. چُره در نزد مردم روستاي سوهان طالقان، به معني آبشار است. البته اگر ارتفاع آب کم باشد به آن چُرنا مي گويند. با توجه به ارتفاعات صخره ای در شمال روستای سوهان، حداقل شش آبشار بلند (شش متر و بیشتر) در نهر های دائمی یا فصلی کوهستان های این منطقه، قابل مشاهده است، که مشهورترین آنها، آبشار چُره و آبشار سوهان، بعنوان یکی از جاذبه های مهم منطقه هستند. در نهرها و رودخانه های فصلی این منطقه، به خصوص در فصل بهار، آبشارها پرآب بوده و به تدریج با کم شدن آب نهرها، آنها نیز کم آب و در تابستان خشک خواهند شد. بعلاوه در فصل زمستان، با هجوم سرما و یخ بستن آبشارها، جلوه دیگری، از طبیعت زیبای این منطقه، قابل مشاهده است. درختان مثمر که در باغات مورد استفاده است، مثل: گردو (جوز)، سيب (سيف)، زرد آلو (شُلانک)، گوجه سبز(الوک)، آلو ، آلوسياه، انگور، گلابي، بادام، ذال ذالک (کهري)، گيلاس، سنجد، فندوق و نظاير آنها و درختان غیر مثمر نظير: چنار (که درخت هفت چنار وسط روستا، کاملا مشهور است)، تبريزي، زبان گنجشک، شال، نارون، بيد و برخي ديگر. در مرکز روستاي سوهان، محوطه پاركينگ مانندي (موسوم به عسلي سر) در پايان جاده اصلي منتهي به روستا قرار دارد كه در شمال آن، درخت چنار کهنسالی (چنار دار) سوهان با 7 شاخه و تنه اصلي و قطري در حدود 14 متر، قرار دارد. گفته ميشود قدمت اين درخت، به بيش از 1000 سال مي رسد. اين درخت نزد اهالي تقدس زيادی دارد.

منبع : کویرها وبیابانهای ایران

آبشار اورازان در موقعیت جغرافیایی E5052 و N3608 در استان البرز واقع است. روستایی واقع در دل کوههای البرز مرکزی 90 کیلومتری کرج و 12کیلومتری مرکز طالقان است. در شرق روستای اورازان و در پانزده کیلومتری شرق شهرک طالقان و در دامنه های شمالی رشته کوه طالقان واقع است. این روستا در مسیر گوران و گلیرد قرار گرفته است و مناظری بکر و زیبا دارد. اورازان از جمله روستاهای پر آب منطقه طالقان است و به واسطه چشمه های جوشان که حتی در سال های خشکی نیز پر آب بوده اند باغات وسیع گردو دارد. ر قسمت ورودی این روستا تپه ای واقع شده که با قدمت 4 هزار ساله نشان از سابقه طولانی این روستا دارد. در مرکز این روستا و در ضلع شمالی مسجد روستا چشمه آب گوارایی از زمین می جوشد که اهالی به آن اعتقاد زیادی دارند و آنرا گرامی می شمارند.از کرامات چشمه این است که در سالهای خشکسالی شدید چشمه جوشان و جاری میباشد . نام دیگر این روستا آب ریزان می باشد.

منبع : کویرها و بیابان های ایران

کوه منار واقع در منتهی‌الیه غربی منطقه البرز مرکزی، از غربی‌ترین ارتفاعات این رشته کوه عظیم در استان البرز است.

بلندترین نقطه این کوه قله منار نام دارد و ارتفاع آن 3600 متر می‌باشد. این قله غربی‌ترین قله خط الرأس اصلی توچال است و از جنوب توسط گردنه‌ای کم‌ارتفاع به قله سنگی شاه دژ و از شرق به قله سیاه سنگ متصل می‌باشد.

قله منار از شمال به روستای شهرستانک و سَرَک، از جنوب به روستای سنگان، از شرق به روستای رندان و طالون و از غرب به روستای واریان و مورود مشرف است.

برای صعود به قله منار 4 مسیر مختلف وجود دارد:

الف) مسیر کرج- چالوس- سد امیرکبیر- روستای واریان

ب) مسیر کرج- چالوس- بعد از تأسیسات سد امیرکبیر- پل خواب- روستای مورود

ج) مسیر کرج- چالوس- روستای سَرَک در جاده فرعی شهرستانک

د) مسیر تهران- جاده امامزاده داوود- روستای سنگان

هر کدام از مسیرهای فوق دارای ویژگی‌های خاصی بوده اما به دلیل نزدیکی بیشتر قله منار به روستای مورود، بیشتر کوهنوردان مسیر صعود خود را از این روستا انتخاب می‌کنند. از طرفی ایمن‌ترین مسیر برای صعود به قله منار و در عین حال طولانی‌ترین مسیر، از طریق روستای سنگان می‌باشد که علاوه بر برخورداری از زییایی‌های خاص خود، کم‌شیب‌ترین مسیر برای صعود است.

کوه منار پوشیده از گیاهان آویشن، گون، ریواس، گزنه، کما، گلپر، بومادران و والک بوده و همچنین زیستگاه جانورانی چون خرس، گرگ، روباه، گراز، خرگوش، کل، عقاب، شاهین و کبک می‌باشد.

این بنا درداخل شهر هشتگرد واقع شده و گرداگرد آن را دیواری احاطه کرده است. قدیمی ترین و اساسی ترین بخش این بنا حرم آن است. داخل بقعه فاقد هرگونه تزئین یا نوشته و کتیبه است.

دهکده آبی پارس , پارک آبی است با امکانات سرسره های مهیج , دریاچه موج , رودخانه وحشی ,سرسره و استخر کودکان , رستوران , کافی شاپ و بزودی بدنسازی , ماساژ,حمام سنتی , سونا استخر و جکوزی. این مکان زیبا ومفرح ؛ سرپوشیده وبرای تمام فصول سال قابل استفاده است .

آدرس :کیلومتر 23 اتوبان تهران کرج، خروجی گرمدره، خیابان شهدا، دهکده آبی پارس

امامزاده عبدالقهار بنایی آرامگاهی است که در روستای ورده در استان البرز کشور ایران واقع شده‌است. این بنا در قول عامه منسوب به امامزاده ابوالحسن، ملقب به عبدالقهار فرزند موسی کاظم و برادر امام رضا می باشد.اما احتمالا مربوط به یکی از نوادگان موسی کاظم است. چون در منابع تاریخی و رجالی فرزندی به نام ابوالحسن ملقب به عبدالقهار در میان فرزندان امام موسی کاظم یافت نشده است. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۹۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

معماری بنا

مجموعه بنای کنونی امامزاده دارای طرح مستطیل شکل است که در راستای شمال- جنوب کشیده شده است. دسترسی به آن از سمت شمال میسر است. محوطه امامزاده که آرامگاه پیشینیان روستا است به دلیل درختان زیبا و ارتفاع و دید به رودخانه فضای دلنشینی دارد. در گذشته صفه محوطه با دیوار و دری چوبی ازاطراف جدا شده بود اما در حال حاضر صحن و پیرامون یکپارچه هستند. سراسر جانب شرقی صفه را مجموعه بناهای امامزاده دربر گرفته است. نخست از دری به یک محوطه سرپوشیده یا رواق نخستینی که در شمالی ترین قسمت بنا قرار دارد وارد می شویم. در سمت شرقی این محل و پشت دیوار جنوبی آن انباری قرار دارد که کلیه دیوار های آن به سنگ قلوه ساخته شده و سقف آن با چوب تیرریزی شده است.

در سمت جنوب رواق کوچک و انبار پشت آن، رواق اصلی مقابل حرم قرار دارد که طول آن 8/50 متر و عرض آن 3/40 متر است. پوشش رواق مزبور در جلو به صورت مسطح و تیرریزی شده و در عقب به کمک قوس های آجری و پوشش گچ انجام گرفته است. تمامی عرض و نمای ضلع غربی رواق مزبور را در چوبی مشبکی که قسمت بالای آن قوس دار می باشد فرا گرفته است.

قسمت اصلی امامزاده یا حرم آن در سمت جنوبی رواق مزبور واقع است و به کمک دری که 1/15 متر عرض دارد به هم ارتباط دارند. طرح حرم در داخل عبارت از یک چهار ضلعی کامل است که طول هر یک ازاضلاع آن 4/60 متر و ضخامت دیوارهای آن 1/20 متر می باشد. دیوارهای جانبی حرم فاقد هرگونه تزیین است. در وسط دیوار غربی حرم دو پنجره چوبی مشبک بر روی یکدیگر در قطر دیوار جاسازی شده بوده اند که در حال حاضر یکی به در تبدیل شده است. پوشش نخستین حرم به کمک چهار فیل پوش و سپس کاربندی های روی آن ها به انجام رسیده است. در حال حاضر چهاچوب در ورودی حرم دارای طرح گل و بته های دهان اژدری است ولی دو لنگه در آن فاقد ارزش هنری است.این در حالی است که در گذشته دو لنگه در ورودی آن نیز نظیر چهارچوب کنونی دارای تزیینات زیبایی بوده و به همین دلیل در سال 1342 دزدان آثار تاریخی آنرا همراه با ضریح چوبی می ربایند.

پس ازمدتی ضریح امامزاده و در آن کشف می گردد که در چوبی نفیس هم اکنون در موزه ملی ایران (موزه ایران باستان) نگهداری می‌شود. ضریح مزبور عبارت ازصندوق مستطیل شکلی است به طول 2/11 و عرض 1/18 متر که دو دیواره طولی آن به وسیله چهار قاب منبت با نقش گل و بته زینت یافته است. شیوه منبت کاری صندوق آن را جزء آثار ارزنده دوره صفویه قرار داده است. کتیبه بسیار زیبای صندوق بر روی دیواره عرضی آن قرار دارد که با خطی خوش کنده کاری شده است. در این کتیبه عنوان شاه طهماسب صفوی که که صندوق در عهد او ساخته شده چنین ذکر گردیده است: «ابوالمظفر شاه طهماسب بهادرخان»

در مقابل ضلع غربی حرم رواق دیگری قرار دارد که طول آن 4/50 متر و عرض آن سه متر است در ضلع شمالی آن دیواری به قطر 1/40 متر داشته است که در ورودی در آن قرار داشته است. این دیوار در حال حاضر برداشته شده است. ضلع غربی این رواق را نیز سراسر در چوبی مشبکی فرا گرفته و چنانکه گفته شد در ضلع شرقی غرفه نیز دو پنجره چوبی مربوط به حرم قرار داشته. یکی ازاین پنجره ها در حال حاضر به در تبدیل شده است. به طور کلی باید گفت که قدیمی ترین قسمت مجموعه مزبور عبارت از همان بنای چهارگوشه حرم است و سپس رواق های شمالی و غربی و پیش رواق شمالی به آن آفزوده شده است. در سالهای اخیر تمامی رواق های غربی حرم که کل طول بنا را در بر می گیرد و ازغرب به واسطه پنجره های وسیع و مرتفع چوبی مشبک به صفه مرتبط است، به یکدیگر متصل شده اند و یک رواق طولی با عرض 3 متر را شکل داده اند. هر سه دهانه بازشویی از میان پنجره مشبک به حیاط دارند. همچنین یک در در شمالی ترین قسمت رواق به بیرون ایجاد شده است .

در سال های اخیر در قسمت جنوب اتاق حرم، یک اتاق و رواق با همان الگوی معماری به طول ساختمان افزوده شده است.

باغ پرندگان چهار باغ کرج بزرگترین نمایشگاه پرندگان زینتی و کمیاب در خاورمیانه با دو هزار گونه پرنده نادر از65کشور جهان است.
نمایشگاه پرندگان چهارباغ با مساحتی بالغ بر12هزار متر مربع (در طبقات) دارای سالن های سر پوشیده –برکه وجزایر متعدد به عنوان یک مرکز علمی–آموزشی و تفریحی به منظور نگهداری از گونه های نادر و رو به انقراض
طراحی و ساخته شده است.
کتابخانه مجهز پرنده شناسی و بزرگترین کلکسیون کبوتران و ماکیان زینتی جهان از جلمه بخش های این پارک است .

اين كاخ در زميني به وسعت ۱۱۱ هكتار با ۲۵۰۰ متر زيربنا بين سال‌هاي ۴۷-۱۳۴۵ در مهرشهر كرج، ارم جهت استفاده شمس خواهر محمدرضا شاه پهلوي احداث شده است

اين بنا شامل فضاهاي متعددي از جمله سالن طلايي بار، دفتر مخصوص شمس، سالن پذيرايي، سالن سينما، سالن بيليارد، استخر، آب‌نما، محل نگهداري پرندگان كمياب، اتاق‌هاي خواب و غيره مي‌باشد . يكي از مهمترين بخش‌هاي اين كاخ اتاق صدف است كه داراي تزئينات مختلفي بوده، بخصوص نماي بيروني آن كه بصورت حلزوني شكل ساخته شده است . در طراحي فضاي بيروني درياچه كوچكي از سه طرف كاخ را كاخ شمس احاطه كرده و به زيبايي آن افزوده است اين مجموعه تا چندي پيش بعنوان موزه و با نام مجتمع اردويي تفريحي شهيد فهميده استفاده مي‌شد. اين اثر در سال ۱۳۸۲ به شماره ثبت ۷۰۶۷ در فهرست آثار ملي ايران قرار گرفته است

دردوران حکومت محمد رضاشاه پهلوي ، شمس خواهرشاه ، قسمت وسيعي ازاراضي مهرشهر کرج را تصرف کرده و کاخي زيبا وعظيم همراه با باغ هاي ميوه واستخرو جنگل درآنها احداث نموده است. اين کاخ ازبناهاي مدرن امروزي به حساب مي آيد ودرسال 1347 در2500 متر زيربنا با طرح حلزوني ساخته شده ودرميان درختان ميوه ، جلوه خاصي پيدا کرده است. با توجه به اينکه بناي کاخ شمس، جديدالاحداث است و ارزش تاريخي ندارد ولي ازجهت مردم شناسي به عنوان نمونه اي از تجملات وتشريفات و نحوه زندگي قشر خاصي از جامعه که حکام و ثروتمندان راتشکيل مي دادند، قابل بررسي و تامل است.

درساخت وساز کاخ شمس ، هيچ يک از اصول معماري ايراني رعايت نشده وسبک و نقشه وساختار آن کاملا غربي يا ابتکاري است وتوسط يک معمار ايتاليايي به نام مهندس کليسي اجرا شده است.

فرماندار کرج با تاکید بر حفظ اراضی کاخ مروارید گفت: اراضی کاخ مروارید به عنوان یکی از مهمترین ریه های تنفسی شهر کرج باید برای نسل های آتی حفظ شود.

مهدی ایران ن‍‍‍‍ژاد در پی صدور رای هیئت حل اختلاف استان مبنی بر حفظ و اعلام ممنوعیت تغییر کاربری اراضی کاخ مروارید در گفتگو با خبرنگار مهر ظهار داشت: در پی صدور رای هیئت حل اختلاف و رسیدگی به شکایات استان البرز در ارتباط با بند 40سیصدو چهل و دومین مصوبه و صورت جلسه مورخ 28/11/89 شورای اسلامی شهر کرج جهت تغییر کاربری اراضی کاخ مروارید و تبدیل این اراضی به مسکونی، مصوبه مذکور مغایر با قانون منع فروش و واگذاری اراضی فاقد کاربری مسکونی برای ساخت مسکن در طرح تفصیلی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی شناخته شد.

وی افزود: اندیشه ما حفظ کاربری فضای سبز موجود و ساماندهی کاربری های گردشگری،تفریحی و رفاهی در اراضی یادشده است و اراضی مذکور در کنار موزه کاخ مروارید با کاربری فضای سبز،تفریحی و گردشگری می تواند به عنوان یک پایلوت ارزشمند اکوسیستم محیط زیست پایدار بماند.

این مسئول با اشاره به اینکه این اراضی باید توسط نهادهای مربوطه حفظ و بهینه سازی شود،‌ خاطر نشان کرد: تامین زیرساخت های مورد نیاز تفریحی و گردشگری نیازمند همکاری و تعامل دستگاه های مربوطه از جمله شهرداری،‌سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و سایر دستگاه های متولی این منطقه است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

ایران نژاد ضمن تقدیر از اعضای هیئت حل اختلاف استان به ویژه استاندار محترم البرز تاکید کرد: نگاه ویژه و عمیق استاندار توانمند و بسیجی البرز به مسایل شهرستان کرج ، قابل تقدیر است.

فرماندار کرج گفت: ‌امیدواریم با حمایت های استاندار محترم البرز و همچنین سایر مسئولین بتوانیم اراضی کاخ مروارید را برای استفاده مناسب مردم از فضاها و امکانات این مجموعه فراهم کنیم.

غار کله سنگ از غارهای استان البرز است که داخل کوهی به همین نام در حدود 5 کیلومتری شرق روستای سوهان در شهرستان طالقان واقع شده است.

دهانه غار تنگ است و طول غار 85 متر می‌باشد. درون غار چندین دهانه چاه عمیق وجود دارد.
از سنگ‌چین‌های دستی درون غار این طور استنباط می‌شود که این غار در دوره‌های پیش از تاریخ مورد استفاده انسان‌ها بوده است. در بازدیدهای اولیه غارنوردان نیز گزارشاتی مبنی بر وجود استخوان در غار درج شده است که این امر نقش سکونتگاهی غار را تأیید می‌نماید.

شهرستان: کرج

بخش: مرکزی
جمعیت: ۱٬۳۷۷٬۴۵۰

رشد جمعیت: ۳/۸۸%

تراکم جمعیت: ۸٬۵۰۳ نفر بر کیلومتر مربع

زبان‌ گفتاری: فارسی

مذهب: شیعه و غیره

مساحت: ۱۶۲ کیلومترمربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱٬۳۰۰ متر

میانگین دمای سالانه: ۱۶

میانگین بارش سالانه: ۳۰۰ میلی‌متر

روزهای یخبندان سالانه: ۵۰ روز

پیش‌شماره تلفنی: ۰۲۶۱

کرج یکی از کلان شهرهای ایران و همچنین مرکز، استان البرز می‌باشد. جمعیت این شهر برپایهٔ سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی برابر با ۱٬۳۷۷٬۴۵۰ نفر بوده‌است که از این جهت پس از شهرهای تهران، مشهد، اصفهان و تبریز به‌عنوان پنجمین شهر پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رود. کرج پس از تهران بزرگ‌ترین شهر مهاجرپذیر ایران است و با توجه به جوان‌بودن آن نسبت به سایر شهرهای بزرگ ایران، هم‌اکنون به‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای کشور به‌شمار می‌آید.

موقعیت و تقسیمات کشوری

کرج در ۳۶ کیلومتری غرب تهران و در کرانه غربی رود کرج و در دامنه جنوبی رشته کوه البرز قرار گرفته‌است. این شهرستان از شمال به استان مازندران، از جنوب به شهرستان شهریار و استان مرکزی، از غرب به شهرستان ساوجبلاغ و استان قزوین و از شرق به شهرستان تهران محدود است.

جلگه پهناور کرج با ارتفاع متوسط ۱۳۲۰ متر از سطح دریا در مسیر راه ارتباطی وسایط نقلیه حامل کالاهای وارداتی و صادراتی از مرز ترکیه و آذربایجان و به مقصد تهران و بالعکس است.

کوههای البرز استان مازندران و کرج را از هم جدا کرده‌است. دهستان کرج در میان دره‌های پرپیچ‌وخم البرز و در اطراف جاده چالوس قرار دارند. از تونل کندوان تا روستای مراد تپه در غرب اشتهارد، حوزه فرمانداری کرج را تشکیل می‌دهد.

حوزه فرمانداری کرج در سال ۱۳۳۷ برای جمعیتی در حدود ۳۵ هزار نفر و با وسعتی در حدود ۵۸۳۰ کیلومتر مربع بنیاد شد. این شهرستان تا سال ۱۳۶۸ دارای چند بخش شامل: مرکزی، شهریار، رباط کریم و طالقان و اشتهارد بود، ولی پس از تبدیل بخش‌های شهریار و رباط کریم و ساوجبلاغ به شهرستان چهار بخش از آن جدا گردید و هم‌اکنون شامل دو بخش مرکزی و اشتهارد و هفت دهستان است.

بخش مرکزی با ۶ دهستان به نام‌های: نسا، آسارا، آدران، کمال آباد، گرمدره از تونل کندوان تا (ماهدشت) یا مرد آباد یا همان شاهدشت قدیم را شامل می‌شود.بخش اشتهارد که از احمدآباد تا مرادتپه ادامه دارد، تنها یک دهستان به نام پلنگ آباد (رحمانیه) دارد.

پیشینه تاریخی

کرج مدتی جزء مازندران و زمانی بخشی از ری بوده ‌است و گاهی از روستاهای طالقان یا شهرستانک محسوب می‌شده ‌است. تا پیش از حمله مغول رفت و آمد کاروان‌ها بیشتر از راهی بوده که از طریق سگزآباد و شهریار به ری می‌رفته است. از این دوره به بعد راه قزوین – کرج – ری اهمیت بیشتری یافت ولی اهمیت کرج در دوره صفوی به دلیل قرار گرفتن بر سر راه قزوین به تهران و تبریز بیشتر شده و کاروانسراها، پلها و قلعه‌های ایجاد شده در حاشیه این جاده به آن هویت بخشیده‌است.

مقدسی در سده چهارم هجری قمری از کرج به عنوان یکی از روستاهای ری نام برده‌است.در آغاز سده هفتم هجری قمری یاقوت حموی نیز کرج را تابع ری دانسته‌است.

حمدالله مستوفی در سده هشتم هجری قمری کن و کرج را از ولایات تابع طالقان برشمرده و در ذکر رودخانه‌های عراق عجم از کوهرود نام می‌برد که ویژگی‌های آن به طور دقیق قابل تطبیق بر روی رودخانه کرج است.

در سده‌های میانه اسلام و پس از آن به ویژه در عهد آخرین پادشاهان صفوی که تهران مقر حکومتی دربار می‌شود، مسیر قزوین – کرج – تهران مورد توجه قرار می‌گیرد و به احتمال فراوان کاروانسرای صفوی کرج قابل انتساب به همین دوره‌ است.

دوره قاجاریه به ویژه عصر فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه کرج به علت همجواری با پایتخت و قرار گرفتن بر سر راه ارتباطی سلطانیه و تبریز مورد توجه سلیمان میرزا قرار گرفت و کاخ سلیمانیه را در انجا ساخت. در همین دوران سپاهیان زیادی از منطقه عبور کرده و یادداشتهایی از خود بر جای نهاده‌اند. در این دوره کرج به عنوان قسمتی از راه اصلی تهران-قزوین شناخته می‌شد.در بیشتر سفرنامه‌های غربی و فارسی به گستردگی از این مکان یاد نشده است.

ریشه‌یابی نام

کرج از کلمه کراج به معنی بانگ و فریاد است. زیرا در تپه آتشگاه و کوههای کلاک و قلعه دختر شهرستانک و بز قلعه اشتهارد در ایام تابستان برای خبر رساندن و دیده بانی آتش افروزی می‌شد و در موقع جنگ بدینوسیله از هجوم دشمنان با خبر می‌شدند، در آن روزگار ممکن است، نام کرج، کراج بوده‌است.

در فرهنگ نفیسی کرج به معنی گوی، گریبان، چاک و شکاف آمده و آنرودخانه ایست که در کوههای شمال غربی ری جاری می‌شد و بلوک شهریار و ساوجبلاغ را مشروب می‌سازد و نام دهی است در کنار این رودخانه که پادشاهان قاجار در آنجا بناها و قصرهای عالیه برپا نموده‌اند. همچنین در کتب مختلف آمده، لفظ کرج از کلمه کرژ به معنی کوهپایه‌است.

کرج در محدوده خیابان‌های کشاورز و مصباح، روستایی تابع بخش ساوجبلاغ از توابع حوزه ۱۹ تهران بود و در این دوره مراکز اداری و تجاری آن گاهی تهران، برغان، کردان و هشتگرد بوده‌ است. سپس شهر کرج تابع شهرستان تهران شد و نمایندگی‌های ادارات مرکزی به رتق و فتق امور آن می‌پرداختند. این شهرستان با جهشی سریع از دوره روستایی و شهری گذشت و منطقه بسیار وسیعی را در بر گرفت. اشتهارد، شهریار، طالقان، ساوجبلاغ، کوهپایه و بخش حومه تابع استان تهران، همه قلمرو کرج به حساب می‌آمد. پس از انقلاب اسلامی، با گسترش سریع و افزایش جمعیت و پیدایش قطب‌های جاذبه‌ای، کرج به چندین شهرستان و منطقه تقسیم شد؛ که اینک هر کدام از بخش‌های پیشین به یک شهرستان و بسیاری از روستاهای اقماری آن خود به شهر و شهرک‌هایی تبدیل شده‌اند.

محدوده‌ای که امروز کرج بزرگ (شهر کرج) نامیده می‌شود، در گذشته شامل روستاهایی تابع حوزه کن، شهرستان شمیران، ساوجبلاغ و شهریار بوده است؛ و کلاک، سرجو، حصار، وسیه، باغ پیر، بیلقان، حسین‌آباد بیلقان، علی‌آباد پرگیرک، تپه مرادآباد، بیدستان، صحرای ویان، جوادآباد، نهر رستم، دره دروا، حسن‌آباد، حاجی‌آباد، صوفی‌آباد، وهرجرد (ورگرد)، دلمبر، حیدرآباد، میان‌جاده، شنبه‌دژ، نوزمین، سیاه کلان، کسین، کارخانه قند، حسین‌آباد مهرشهر، پیشاهنگی، گلدشت، جو مردآباد، سرحد آباد، آسیا برجی، سرآسیاب، ده کرج، حسین‌آباد راه‌آهن، شهر صنعتی، اطراف امامزاده طاهر و امامزاده حسن، باغ فلاحت و مناطق دیگری که درسال‌های اخیر در محدوده شهر کرج قرار گرفته، را در بر می‌گرفته‌است.

در سال ۱۳۸۹ خورشیدی پس از تصویب مجلس شورای اسلامی، شهر کرج به همراه ۳ شهرستان دیگر در قالب استان البرز جای گرفت.

برپایه بررسی‌های سال ۱۳۸۷ خورشیدی کلانشهر کرج در آن سال دارای ۶۸۰ هکتار بافت فرسوده شهری بوده‌است.

مکان‌های تاریخی، فرهنگی

در حوزه فرمانداری کرج بیش از ۱۰۰ اثر با ارزش فرهنگی – تاریخی و هنری شناسایی شده و در گزارش بررسی و شناسایی این منطقه درج گردیده .ازاثار ومکانهای تاریخی که دارائه قدمت دوره اسلام وبیش از اسلام ودوره قاجار وصفوی و قرن ۷ و ۸ و ۹ هجری میتوان موارد زیر را نام برد.

آثار فرهنگی و تاریخی دهستان‌های نسا، آسارا و آدران در منطقه‌ای کوهستانی قرار داشته و آبادی‌های آن‌ها در دره‌های پرشیب و یا بر کناره بلند کوه‌ها ایجاد شده‌است.

در دهستانهای کمال آباد، گرمدره، محمدآباد از حوزه فرمانداری کرج آثار ارزشمند و چشمگیری وجود دارد که شماری از آنها توسط کارشناسان میراث فرهنگی استان تهران و کرج شناسایی شده و تعدادی نیز در حال بازسازی و استحکام بخشی هستند. دو گرمابه قدیمی واقع در روستاهای هلجرد و بیلقان نیز از آثار طبیعی کرج است.

جاذبه‌های گردشگری
از جمله جاذبه‌های گردشگری کرج می‌توان جاده کرج – چالوس، باغ سیب مهرشهر کرج، کاخ مروارید (شمس)، پارک خانواده جهانشهر و روستای تاریخی آتشگاه را نام برد.

کاروانسرای شاه‌عباسی، پل تاریخی کرج و امامزاده طاهر کرج که مدفن بسیاری از ناموران شعر و هنر معاصر ایران است از دیگر جاذبه‌های تاریخی – فرهنگی گردشگری کرج به شمار می‌روند.

دیگر جاذبه‌های گردشگری کرج:

مجموعه سد امیرکبیر، امکانات ورزش‌های آبی از جمله قایق سواری، اسکی روی آب، ماهیگیری

پیست اسکی دیزین

پیست اسکی خور

روستای آتشگاه کرج

آتشکده تخت رستم

کاخ سلیمانیه واقع در دانشکده کشاورزی

آرامگاه شاهزاده سلیمان

باغ لاله گچسر

دره ارنگه

دهکده واریان

روستای برغان

دریاچه سد طالقان

باغات طالقان

روستای آغشت

رودخانه کرج

غار یخ‌مراد

دره پل خواب

روستای وینه

آبشار آدران

باغ گلها

مرکز خرید مهستان

موزه تاریخ طبیعی کرج

پارک خانواده کرج با امکانات ورزشی و تفریحی

پارک تنیس

باغات جهانشهر

کوه باغستان کرج

روستای سرجوب

روستای سرتپه

دهکده وررزشی روستای سنقرآباد