محمد تقی بهار ملقب به ملک الشعرای بهار شاعر، ادیب، سیاستمدار و روزنامهنگار ایرانی است. وی در سال ۱۲۶۳ هجری شمسی در مشهد متولد شد. مقدمات و ادبیات فارسی را نزد پدر خود ملک الشعرای صبوری آموخت و برای تکمیل معلومات عربی و فارسی به محضر “ادیب نیشابوری” رفت. بعد از فوت پدر، ملک الشعرای دربار مظفرالدین شاه شد. وی شش دوره نمایندهٔ مجلس شد و سالها استاد دورهٔ دکتری ادبیات دانشسرای عالی و دانشکدهٔ ادبیات بود. به علت پیوستن به مشروطهطلبان و آزادیخواهان چند بار تبعید و زندانی شد که سالهای زندان و تبعید از پربهرهترین سالهای زندگی ادبی وی بوده است. بهار در روز دوم اردیبهشت ۱۳۳۰ هجری شمسی، در خانهٔ مسکونی خود در تهران زندگی را بدرود گفت و در شمیران در آرامگاه ظهیرالدوله به خاک سپرده شد. ازمعروفترین آثار وی دیوان اشعار، سبک شناسی که در سه جلد در بارهٔ سبک نوشتههای منثور فارسی نوشته شده، تاریخ احزاب سیاسی، تصحیح برخی از متون کهن مانند تاریخ سیستان و مجملالتواریخ و القصص، تاریخ بلعمی را می توان نام برد.
برچسبها:
سید احمد حسینی متخلص به هاتف از شاعران قرن دوازدهم و دوران زندیه و افشاریه است. وی درنیمهٔ اول قرن دوازدهم هجری در شهر اصفهان متولد شد. اصلیت وی از اردوباد آذربایجان بوده است. وی در زادگاهش به کسب علوم متداول خاصه طب و حکمت پرداخت و با آذر بیگدلی و صباحی بیدگلی و رفیق اصفهانی معاصر و معاشر بود که همگی آنان از شاگردان میر سید علی مشتاق اصفهانی بودهاند. هاتف سرانجام در قم درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد. بعضى از تذکرهها فوتش را در کاشان و مدفنش را در قم مىدانند. دیوان او مرکب از قصاید و غزلیات و مقطعات و رباعیات است. ترجیع بند معروف وی که داراى پنج بند و در موضوع وحدت وجود است هاتف رابه حریم استادان بزرگ نزدیک میکند.
برچسبها:
رخشندهٔ اعتصامی معروف به پروین اعتصامی در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ خورشیدی در شهر تبریز به دنیا آمد. پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی (اعتصام الملک) از رجال نامی و نویسندگان و مترجمان مشهور اواخر دورهٔ قاجار بود. در کودکی با خانواده به تهران آمد. پایاننامهٔ تحصیلی خود را از مدرسهٔ آمریکایی تهران گرفت و در همانجا شروع به تدریس کرد. پیوند زناشویی وی با پسر عمویش بیش از دو و نیم ماه دوام نداشت. وی پس از جدایی از همسر، مدتی کتابدار کتابخانهٔ دانشسرای عالی بود. دیوان اشعار وی بالغ بر ۲۵۰۰ بیت است. وی در فروردین ۱۳۲۰ شمسی به علت ابتلا به حصبه درگذشت و در قم به خاک سپرده شد.
برچسبها:
کمالالدین بافقی متخلص به وحشی از شعرای زبردست قرن دهم است. وی در اواسط نیمهٔ اول قرن دهم در بافق به دنیا آمد و تحصیلات مقدماتی خود را در زادگاهش طی کرد. او در مدت عمر مانند خواجهٔ شیراز از مسافرتهای دور و دراز احتراز میجست و جز به کاشان و عراق سفر نکرد. وحشی بافقی در حدود سال ۹۹۹ هجری قمری درگذشت. مزار وی در محلهٔ سر برج یزد در برابر مزار شاهزاده فاضل، برادر امام هشتم قرار دارد. آثار باقیماندهٔ وی عبارتند از دیوان اشعار، مثنوی خلد برین، مثنوی ناظر و منظور و مثنوی فرهاد و شیرین که این آخری به علت فوت وی ناتمام ماند و قرنها پس از او وصال شیرازی آن را به اتمام رساند.
برچسبها:
شادروان محمدحسن معیری متخلص به «رهی» در دهم اردیبهشت ماه ۱۲۸۸ هجری شمسی در تهران و در خاندانی بزرگ و اهل ادب و هنر چشم به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان برد، آنگاه وارد خدمت دولتی شد و در مشاغلی چند خدمت کرد. از سال ۱۳۲۲ شمسی به ریاست کل انتشارات و تبلیغات وزارت پیشه و هنر (بعداً وزارت صنایع) منصوب گردید. پس از بازنشستگی در کتابخانهٔ سلطنتی اشتغال داشت. وی همچنین در انجمن موسیقی ایران عضویت داشت. رهی علاوه بر شاعری، در ساختن تصنیف نیز مهارت کامل داشت. وی در سالهای آخر عمر در برنامهٔ گلهای رنگارنگ رادیو در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت و پس از او نیز تا پایان زندگی آن برنامه را سرپرستی میکرد. رهی در طول حیات خود سفرهایی به خارج از ایران داشت که از آن جمله است: سفر به ترکیه در سال ۱۳۳۶، سفر به اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۳۳۷ برای شرکت در جشن چهلمین سالگرد انقلاب اکتبر، سفر به ایتالیا و فرانسه در سال ۱۳۳۸ و دو بار سفر به افغانستان، یک بار در سال ۱۳۴۱ برای شرکت در مراسم یادبود نهصدمین سال در گذشت خواجه عبدالله انصاری و دیگربار در سال ۱۳۴۵، عزیمت به انگلستان در سال ۱۳۴۶ برای عمل جراحی، آخرین سفر وی بود. رهی معیری که تا آخر عمر مجرد زیست، در بیست و چهارم آبان سال ۱۳۴۷ شمسی پس از رنجی طولانی از بیماری سرطان معده بدرود زندگانی گفت و در مقبرهٔ ظهیرالدولهٔ شمیران به خاک سپرده شد.
برچسبها:
مولانا محمد بن خواجه زینالدین علی بن جمالالدین شیرازی ملقب به جمالالدین و متخلص به عرفی از مشاهیر و شعرای شیراز در قرن دهم هجری است. وی درسال ۹۶۳ هجری قمری متولد شد. در زادگاهش به تحصیل علم و دانش پرداخته و به قدر توان در موسیقى و خط نسخ مهارت بدست آورد. از جوانى به سرودن شعر تمایل داشت، دیرى نپایید که در شیراز شهرت یافت و به محافل ادبى آن شهر راه پیدا کرد. در اوان جوانى از راه دریا به هندوستان مهاجرت کرد و با فیضى دکنى برخورد کرد و مصاحبت وى را اختیار نمود و سپس توسط وى با حکیم مسیحالدین ابوالفتح گیلانى آشنا شد و در قصیدهاى مدح او را گفت. ابوالفتح گیلانى نیز او را به عبدالرحیم خانخانان، سهپسالار ادبپرور جلالالدین اکبرشاه، معرفى کرد و از آنجا در سلک مداحان ویژهٔ اکبرشاه در لاهور درآمد. عرفى همچنان در لاهور به سر برد تا درسال ۹۹۹ هجری قمری در سن سی و شش سالگی درگذشت. پس از چندى پیکرش را به نجف منتقل کردند. شهرت او در قصیدهسازى و از سخنسرایان بنام سبک هندی است. عرفى در قالبهاى دیگر شعر نیز طبعآزمایى کرده اما مهارت او در قصیده دیگر سرودههاى وى را تحتالشعاع قرار داده است. «کلیات» اشعار عرفى مشتمل بر چهارده هزار بیت شامل قصیده و رباعى و مثنوى و قطعه است. جمالالدین دو مثنوى به نامهاى «مجمع الابکار» و «فرهاد و شیرین» و رسالهاى به نثر دربارهٔ تصوف به نام «نفسیه» نیز نگاشته است.
برچسبها:
میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی در سال ۱۰۵۴ هجری قمری در ساحل جنوبی رودخانهٔ «گنگ» در شهر عظیمآباد پتنه (هند) به دنیا آمد. وی اصلاً از ترکان جغتایی بود. بیدل در بیشتر علوم حکمی تبحر داشت و با طریقهٔ صوفیه نیز آشنا بود. او ابتدا «رمزی» تخلص میکرد تا این که بنا به گفتهٔ یکی از شاگردانش هنگام مطالعهٔ گلستان سعدی از مصراع «بیدل از بی نشان چه جوید باز» به وجد آمد و تخلص خود را به «بیدل» تغییر داد. علاوه بر دیوان اشعار، آثاری در نثر دارد که از آن جمله میتوان به رقعات، نکات و چهار عنصر اشاره کرد. وی در تاریخ چهارم صفر ۱۱۳۳ هجری قمری در دهلی درگذشت.
برچسبها:
علامه محمد اقبال لاهوری در سال ١٨٧٣ میلادی در شهر سیالکوت ایالت پنجاب هند به دنیا آمد. در لاهور تحصیل کرد و سپس در کمبریج و مونیخ به مطالعه در فلسفه و حقوق پرداخت. سپس به لاهور بازگشت و به وکالت مشغول شد.اقبال معتقد است که روح قرآن با تعلیمات یونانی سازگاری ندارد و بسیاری از گرفتاریها از اعتماد به یونانیها ناشی شده است. تشویق اقبال به بازگشت اسلام به صحنهٔ سیاست و ضدیت با تمدن غرب و رد دستاوردهای فرهنگی و علمی غرب از مسائلی است که مورد توجه و استقبال و گاه مورد انتقاد گروههایی از اندیشمندان است. وی به سال ١٩٣٨ میلادی بدرود حیات گفت.
برچسبها:
فخرالدین اسعد گرگانی شاعر و داستانسرای ایرانی نیمهٔ نخست سدهٔ پنجم هجری است. وی معاصر طغرل سلجوقی بود. وی با علوم دینی و حکمی آشنا و بر مذهب “اعتزال” بود. پیش کشیده شدن حدیث ویس و رامین بین او و عمید ابوالفتح مظفر نیشابوری حاکم اصفهان، موجب شد که فخرالدین آن داستان را به نظم درآورد. این داستان از زبان پهلوی به فارسی درآمده و تأثیر زبان پهلوی بر شاعر در این منظومه باعث شده که صورت اصل و کهنهٔ بسیاری از لغات را در کتاب خویش حفظ کند و علاوه بر آن سادگی و بیپیرایگی نثر پهلوی شعر وی را بسیار روان و ساده و بیتکلف سازد. از این شاعر به جز “ویس و رامین” و چند بیت پراکنده اثر دیگری در دست نیست. وفات وی پس ازسال ۴۴۶ هجری قمری و گویا در اواخر عهد طغرل اتفاق افتاده است.
برچسبها:
"مختصری از شرح زندگانی استاد محمدحسین شهریار"
سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار، شاعر پارسیگوی آذریزبان، در سال ۱۲۸۵ هجری شمسی در روستای خشکناب در بخش قرهچمن آذربایجان متولد شد. او تحصیلات خود را در مدرسهٔ متحده و فیوضات و متوسطهٔ تبریز و دارالفنون تهران گذراند و وارد دانشکدهٔ طب شد. سرگذشت عشق آتشین و ناکام او که به ترک تحصیل وی از رشتهٔ پزشکی در سال آخر منجر شد، مسیر زندگی او را عوض کرد و تحولات درونی او را به اوج معنوی ویژهای کشانید و به اشعارش شور و حالی دیگر بخشید. وی سرانجام پس از هشتاد و سه سال زندگی شاعرانهٔ پربار در ۲۷ شهریور ماه ۱۳۶۷ هجری شمسی درگذشت و بنا به وصیت خود در مقبرة الشعرای تبریز به خاک سپرده شد.
برچسبها:
حکیم ناصر خسرو (۹ ذیقعده ۳۹۴-۴۸۱ قمری) ، از شاعران بزرگ و فیلسوفان برتر ایران است که بر اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود از قبیل فلسفهٔ یونانی و حساب و طب و موسیقی و نجوم و فلسفه و کلام تبحر داشت و در اشعار خویش به کرات از احاطه داشتن خود بر این علوم تأکید کردهاست. ناصرخسرو بهمراه حافظ و رودکی جزء سه شاعری است که کل قرآن را از برداشتهاست. وی در آثار خویش ، از آیات قرآن برای اثبات عقاید خودش استفاده کردهاست. او در ۴۸۱ قمری (۱۰۸۸ میلادی، ۴۶۷ خورشیدی) درگذشت. مزار وی در یمگان زیارتگاه است. از ناصر خسرو زن و فرزندی نماند؛ زیرا وی تا پایان زندگانی مجرد بود.
برچسبها:
فَریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری (۵۴۰ - ۶۱۸ قمری) یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلندنام ادبیات فارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور زاده شد. وی یکی از پرکارترین شاعران ایرانی به شمار میرود و بنا به نظر عارفان در زمینه عرفانی از مرتبهای بالا برخوردار بودهاست.
برچسبها:
ابوالمجد مجدود بن آدم متخلص به سنایی شاعر و عارف بزرگ و نامدار نیمهٔ دوم سده پنجم و نیمهٔ اول سدهٔ ششم هجری است. وی در سال ۴۶۳ یا ۴۷۳ هجری قمری در غزنین دیده به جهان گشود. چنانچه ازشعر سنایی برمیآید او به تمام دانشهای زمان خود آگاهی و آشنایی و در برخی تبحر و استاری داشته است. وی در سال ۵۲۵ یا ۵۳۵ هجری قمری در سن ۶۲ سالگی درگذشت. از آثار وی غیر از دیوان قصیده و غزل و ترکیب و ترجیع و قطعه و رباعی، مثنویهای وی معروف و بدین قرارند: مثنویهای حدیقةالحقیقه، طریق التحقیق، کارنامهٔ بلخ، سیر العباد الی المعاد، عشقنامه و عقلنامه. سه مکتوب و یک رسالهٔ نثر نیز به وی نسبت دادهاند.
برچسبها:
حکیم ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی ابن مؤید نظامی شاعر معروف ایرانی در قرن ششم هجری قمری است. وی بین سالهای ۵۳۰ تا ۵۴۰ هجری قمری در شهر گنجه واقع در جمهوری آذربایجان کنونی متولد شد اما اصلیت عراقی داشته است. وی از فنون حکمت و علوم عقلی و نقلی و طب و ریاضی و موسیقی بهرهای کامل داشته و از علمای فلسفه و حکمت به شمار میآمده است. مهمترین اثر وی”پنج گنج” یا “خمسه” است. دیوان اشعار او مشتمل بر قصاید، غزلیات، قطعات و رباعیات است. وی بین سالهای ۵۹۹ تا ۶۰۲ هجری قمری وفات یافت.
برچسبها:
حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی ، سخنسرای نامی ایران و سرایندهٔ شاهنامه حماسهٔ ملی ایرانیان. او را بزرگترین سرایندهٔ پارسیگو دانستهاند. نام و آوازه فردوسی در همه جای جهان شناخته شده و ستوده شده است. شاهنامهٔ فردوسی به بسیاری از زبانهای زنده جهان برگردانده شده است. در ایران روز ۲۵ اردیبهشت به نام روز بزرگداشت فردوسی نامگذاری شده است.
برچسبها:
مولانا جلالالدین محمد بلخی مشهور به مولوی شاعر بزرگ قرن هفتم هجری قمری است. وی در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ زاده شد. پدر وی بهاءالدین که از علما و صوفیان بزرگ زمان خود بود به سبب رنجشی که بین او و سلطان محمد خوارزمشاه پدید آمده بود از بلخ بیرون آمد و بعد از مدتی سیر و سیاحت به قونیه رفت. مولانا بعد از فوت پدر تحت تعلیمات برهانالدین محقق ترمذی قرار گرفت. ملاقات وی با شمس تبریزی در سال ۶۴۲ هجری قمری انقلابی در وی پدید آورد که موجب ترک مسند تدریس و فتوای وی شد و به مراقبت نفس و تذهیب باطن پرداخت. وی در سال ۶۷۲ هجری قمری در قونیه وفات یافت. از آثار او میتوان به مثنوی، دیوان غزلیات یا کلیات شمس، رباعیات، مکتوبات، فیه مافیه و مجالس سبعه اشاره کرد.
برچسبها:
مشرف الدین مصلح بن عبدالله شیرازی شاعر و نویسندهٔ بزرگ قرن هفتم هجری قمری است. تخلص او “سعدی” است که از نام اتابک مظفرالدین سعد پسر ابوبکر پسر سعد پسر زنگی گرفته شده است. وی احتمالاً بین سالهای ۶۰۰ تا ۶۱۵ هجری قمری زاده شده است. در جوانی به مدرسهٔ نظامیهٔ بغداد رفت و به تحصیل ادب و تفسیر و فقه و کلام و حکمت پرداخت. سپس به شام و مراکش و حبشه و حجاز سفر کرد و پس از بازگشت به شیراز، به تألیف شاهکارهای خود دست یازید. وی در سال ۶۵۵ سعدینامه یا بوستان را به نظم درآورد و در سال بعد (۶۵۶) گلستان را تألیف کرد. علاوه بر اینها قصاید، غزلیات، قطعات، ترجیع بند، رباعیات و مقالات و قصاید عربی نیز دارد که همه را در کلیات وی جمع کردهاند. وی بین سالهای ۶۹۰ تا ۶۹۴ هجری در شیراز درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد.
برچسبها:
حکیم ابوالفتح عمربن ابراهیم الخیامی مشهور به “خیام” فیلسوف و ریاضیدان و منجم و شاعر ایرانی در سال ۴۳۹ هجری قمری در نیشابور زاده شد. وی در ترتیب رصد ملکشاهی و اصلاح تقویم جلالی همکاری داشت. وی اشعاری به زبان پارسی و تازی و کتابهایی نیز به هر دو زبان دارد. از آثار او در ریاضی و جبر و مقابله رساله فی شرح ما اشکل من مصادرات کتاب اقلیدس، رساله فی الاحتیال لمعرفه مقداری الذهب و الفضه فی جسم مرکب منهما، و لوازم الامکنه را میتوان نام برد. وی به سال ۵۲۶ هجری قمری درگذشت. رباعیات او شهرت جهانی دارد.
برچسبها:
مختصری از شرح زندگانی حضرت لسان الغیب حافظ شیرازی"
خواجه شمسالدین محمد شیرازی متخلص به “حافظ”، غزلسرای بزرگ و از خداوندان شعر و ادب پارسی است. وی حدود سال ۷۲۶ هجری قمری در شیراز متولد شد. علوم و فنون را در محفل درس استاران زمان فراگرفت و در علوم ادبی عصر پایهای رفیع یافت. خاصه در علوم فقهی و الهی غور و تأمل بسیار کرد و قرآن را با چهارده روایت مختلف از بر داشت. “گوته” دانشمند بزرگ و شاعر و سخنور مشهور آلمانی دیوان شرقی خود را به نام او و با کسب الهام از افکار وی تدوین کرد. دیوان اشعار او شامل غزلیات، چند قصیده، چند مثنوی، قطعات و رباعیات است. وی به سال ۷۹۲ هجری قمری در شیراز درگذشت. آرامگاه او در حافظیهٔ شیراز زیارتگاه صاحبنظران و عاشقان شعر و ادب پارسی است
برچسبها:
عقاب یکی از بزرگترین و نیرومندترین پرندگان جهان است. عقابها منظری مغرور و ترسناک و قدرت شکارگری بسیار دارند. برخی از عقابها حین پرواز شکار خود را صید میکنند. عقاب طلائی را گاه سلطان پرندگان گفتهاند. عقابها سخت از خطر، مخصوصاً انسان گریزان هستند و به ندرت به آدمی حمله میکنند. عقاب توانائی بلند کردن یک آدم کوچک اندام را دارد. مشخصات عقاب معمولاً از ۷۶ تا ۸۹ سانتی متر از نوک منقار تا انتهای دم طول، و از ۳ تا ۶ کیلوگرم جرم و بالهایش حدود دو متر بلندی دارد. سر عقاب بزرگ و پوشیده از پر است. چشمانی درشت دارد که هریک از آنها در یک طرف سرش قرار دارد. از قدرت بینائی فراوان بهرهمند میباشد. عقابها میتوانند از فراز آسمانها شکار خود را ببینند واز نقاط بلند همچون صاعقه بر سر شکار نگون بخت فرود آیند. منقار نیرومند وتندی دارند. منقار عقاب طلائی به پنج سانتی متر میرسد. برخی از عقابها منقاری بزرگتر دارند. رنگ و بال و طول و شکل عقابها از منطقه تا منطقهٔ دیگر اختلاف دارد به طوریکه در عقابهای آسیائی و اوروپائی وآمریکائی تفاوت آن نمایان است. عقابها پاهایی نیرومند و به رنگ زرد و روشن دارند. عقابها برای درهم شکستن شکار خود از منقار و چنگال پاهای خود استفاده میکنند. پاهای عقاب طلائی پوشیده از پر (ریش) است، اما قسمت پائین پاها بدون پر میباشد. محل زندگی عقابها در علفزار و جنگلهای زمینهای پست و بر فراز کوههای بلند و ناهموار و در نقاط دوردست و تقریباً دست نخورده توسط انسان زندگی میکنند. با پرها و بالهای بلند، عقاب میتواند به آسانی پرواز وشکار خود را از زمین بلند کند. عقاب گاه، با بالهای خود به شکار ضربه میزند. اما نمیتواند با بالهایش بجنگد. عقاب هنگام جنگ از منقار و پاهای نیرومند خود استفاده میکند، بیشتر عقابها قهوهای رنگ و یا سیاه رنگ هستند. جوجه عقابها تا سن بلوغ خود که چهار سال طول می کشد پر و بال کامل ندارند. سّن عقاب عقابها معمولاً از ۲۵ تا ۳۵ سال تقریباً عمر میکنند، البته گاه تا ۴۵ سال و حتی بیشتر هم عمر کردهاند. قلمرو عقاب از پنجاه تا ۱۷۰ کیلومتر مربع پیش بینی کردهاند. آشیانه عقابها بیشتر بر فراز بلندیها، بالای درختان بلند و شکاف صخرهها و کوههای مرتفع و پرتگاهها میباشد. ن ماد عقاب در ملل مختلف یکی از سمبل های ملی ایالات متحده امریکا که در لوگوی وزارت خانه های مختلف آن نیز دیده میشوند. روی کت نیروهای نظامی آلبانی یک عقاب سیاه دو سر وجود دارد. بر روی لباس نظامی نیروهای ارمنستان یک عقاب و شیر طلایی وجود دارد. روی لباس نظامی نیروهای اتریش یک عقاب سیاه وجود دارد. روی کت نیروهای نظامی مصر یک عقاب طلایی که به سمت چپ نگاه میکند وجود دارد. همچنین روی لباس فرم نظامی بسیاری از کشورها از جمله مکزیک، اردن، عراق، اندونزی، نیجریه، نیروی هوایی پاکستان، فیلیپین، پاناما، روسیه، رومانی، صربستان، سوریه نیز عقاب وجود دارد. عقاب دوسر نماد امپراتوری بیزانس بود. پرچم سلطنتی هخامنشیان منقش به عقاب بود.
مشخصات عقاب معمولاً از ۷۶ تا ۸۹ سانتی متر از نوک منقار تا انتهای دم طول، و از ۳ تا ۶ کیلوگرم جرم و بال هایش حدود دو متر بلندی دارد.سر عقاب بزرگ و پوشیده از پر است. چشمانی درشت دارد که هریک از آنها در یک طرف سرش قرار دارد. از قدرت بینائی فراوان بهره مند می باشد. عقاب ها می توانند از فراز آسمانها شکار خود را ببینند و از نقاط بلند همچون صاعقه بر سر شکار نگون بخت فرود آیند. منقار نیرومند وتندی دارند. منقار عقاب طلائی به پنج سانتی متر می رسد. برخی از عقابها منقاری بزرگتر دارند. رنگ و بال و طول و شکل عقابها از منطقه تا منطقهٔ دیگر اختلاف دارد به طوری که در عقابهای آسیائی و اوروپائی وآمریکائی تفاوت آن نمایان است. عقابها پاهایی نیرومند و به رنگ زرد و روشن دارند. عقابها برای درهم شکستن شکار خود از منقار و چنگال پاهای خود استفاده می کنند. پاهای عقاب طلائی پوشیده از پر (ریش) است، اما قسمت پائین پاها بدون پر می باشد. محل زندگی عقابها در علفزار و جنگلهای زمین های پست و بر فراز کوه های بلند و ناهموار و در نقاط دوردست و تقریباً دست نخورده توسط انسان زندگی می کنند. با پرها و بالهای بلند، عقاب می تواند به آسانی پرواز وشکار خود را از زمین بلند کند. عقاب گاه، با بالهای خود به شکار ضربه می زند. اما نمی تواند با بال هایش بجنگد. عقاب هنگام جنگ از منقار و پاهای نیرومند خود استفاده می کند، بیشتر عقابها قهوه ای رنگ و یا سیاه رنگ هستند. جوجه عقابها تا سن بلوغ خود که چهار سال طول می کشد پر و بال کامل ندارند. سّن عقاب عقابها معمولاً از ۲۵ تا ۳۵ سال عمر می کنند، البته گاه تا ۴۵ سال و حتی بیشتر هم عمر کرده اند. قلمرو عقاب ها را از پنجاه تا ۱۷۰ کیلومتر مربع پیش بینی کرده اند. آشیانه عقاب ها بیشتر بر فراز بلندی ها، بالای درختان بلند و شکاف صخره ها و کوه های مرتفع و پرتگاه ها می باشد. عقاب طلایی نام انگلیسی: Golden Eagle نام فرانسوی: Aigle royal نام علمی (لاتین) : Aquila chrysaetos عقاب طلایی Golden Eagle با نام علمی Aquila chrysaetos از خانواده Accipitridae یکی از زیباترین پرندگان شکاری است که در بسیاری از مناطق جهان زیست می کند و در ایران، نیز به صورت بومی وجود دارد. از گذشته دور، این نوع عقاب به عنوان یک پرنده شکاری محبوب، توسط بشر تربیت شده است. در حال حاضر، عقاب طلایی، با توجه به تهدیدات موجود، در زمره پرندگانی است که نیاز به حمایت و حفاظت دارد.
پر و بال در هر دو جنس یکسان بوده ولی، ماده بزرگ تر از نر می باشد. این پرنده دارای جثه درشت، چنگال های بزرگ، دم مستطیلی نسبتاً بلند و پهن و بالهای بلند و عریض است. شاهپرهای اولیه بال، گسترده و بالا برگشته هستند. پر و بال پرنده بالغ، یک دست تیره و عموماً به رنگ قهوهای تیره بوده ولی، ناحیه فرق سر، پس گردن، طرفین گردن و صورت، و پوشپرهای ثانویه بال، رنگ طلایی یا مسی طلایی دارد (نام پرنده، بر اساس همین ویژگی است).دم به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری می باشد.پرهای پروازی بزرگ بال ها، از زیر، خاکستری مایل به قهوه ای دیده می شود در حالی که سر، تنه و پرهای کوچک تر قسمت قدامی بال های باز، مایل به سیاه هستند. چشمان بالغین، قهوه ای تیره و منقار و چنگال ها، سیاه می باشد در حالی که پایه منقار و پاها زرد رنگ است. سراسر ساق پا تا پنجه از پر پوشیده شده است.پرنده نابالغ، قهوه ای تیره بوده و پرهای پس سر آن به رنگ زرد مسی با قاعده سفید بی رنگ می باشد. شاهپرهای اولیه و ثانویه، سفید چرکی است. دم نیز دارای رنگ سفید چرکی به همراه نوار انتهایی تیره و پهنی است که با افزایش سن، از سفیدی آن کاسته می شود. تنوع رنگ پر و بال در پرنده نابالغ ممکن است موجب اشتباه آن با عقاب های شاهی، تالابی، جنگلی و دشتی گردد. بال و پر پرندگان جوان، در سنین ۴ – ۶ سالگی، شبیه بالغین می گردد. ۵ یا ۶ زیرگونه شناخته شده از عقاب طلایی وجود دارد که از نظر انتشار جغرافیایی، اندازه و رنگ، با هم تفاوت دارند.جنس ماده، در مقایسه با نر، طول بیشتری دارد (طول نر، ۷۶ – ۸۹ و ماده، ۸۹ – ۱۰۴ سانتیمتر). این پرنده با داشتن پهنای بال ۱۸۷ الی ۲۳۰ سانتیمتری، یکی از بزرگ ترین عقاب های نیم کره شمالی است. وزن آن، ۳ – ۶/۵ کیلوگرم (وزن نر ۳/۶ – ۴/۵ و ماده ۶/۵ – ۱/۴ کیلوگرم) می باشد. صدا و پرواز صدای این پرنده به صورت پارس کردن بلند و شبیه «کلیاک – کلیاک – کلیاک» (kliak – kliak – kliak) شنیده می شود.» رفتار و زیستگاه عقاب های طلایی پرندگانی نیمه مهاجر هستند به گونه ای که برخی در یک محل باقی مانده و پاره ای دیگر مهاجرت می کنند. آنها عموماً به صورت انفرادی یا جفت زندگی می کنند، هر چند که ممکن است پرندگان جوان غیر جفت، در دستجاتی دیده شوند، یا بالغین در آب و هوای نامعتدل یا وجود غذای بسیار فراوان، به صورت گروه هایی مشاهده شوند.عقاب طلایی در زیستگاه های باز و نیمه باز و در ارتفاع ۳۶۰۰ متری از سطح دریا یافت می شود. زیستگاه های مورد سکونت آن شامل توندراها، بوته زارها، چمنزارها، بیشه زارها، درخت زارها و جنگل های مخروطی است. بیشتر این عقاب ها در نواحی کوهستانی یافت می شوند، ولی، در تالاب ها و زیستگاه های ساحلی و مصبی نیز لانه گزینی می کنند. به طور کلی، عقاب طلایی در کوهستان های کم گیاه و خشک، و گاهی جنگل های کوهستانی و صخره های ساحلی و دشت ها زندگی می کند. تولید مثل و رشد سن بلوغ جنسی در نر و ماده، ۴ – ۷ سالگی است. این پرنده در هر سال، یک بار زاد و ولد می کند. فصل تولید مثل، بسته به موقعیت جغرافیایی، از ماه اسفند و مرداد است. این عقاب ها تک همسر بوده و ممکن است چندین سال، روابط جفتی خود را حفظ کنند. در جمعیت های غیر مهاجر، جفت ها در تمام طول سال، با هم می مانند. در انواع مهاجر، جفت گزینی و روابط جنسی، زمانی آغاز می شود که آنها به نواحی تولیدمثلی بر می گردند. فعالیت های جفت گیری شامل پرواز موج وار یک یا هر دو جفت، تعقیب، شیرجه رفتن، حمله کردن های ظاهری، نمایش چنگال ها، با هم اوج گرفتن و چرخیدن است. عقاب طلایی، اغلب در لبه پرتگاه ها یا نوک صخره ها و هم چنین، روی درختان بلند یا عمارت های ساخته بشر، نظیر آسیاب بادی، برج دیدبانی و دکل برق، آشیانه می سازد. نر و ماده، در بهار، با کمک تکه های چوب و شاخه های ضخیم، لانه ای سکو مانند با عرض بیش از ۲ متر، در ارتفاع تا ۱۰۷ متری ساخته و داخل آن را با گیاهان نرم، علف، برگ و پوست درختان، خزه و گلسنگ آستر می کنند. جفت های نر و ماده می توانند در منطقه تولیدمثلی خود، چندین لانه داشته باشند که اغلب، از سالی به سال دیگر و قبل از هر فصل جفت گیری، آنها را بازسازی کرده و مجدداً به کار می گیرند. نر و ماده، در ساخت یا مرمت لانه شرکت می کنند. در فصل تولیدمثل، ۱ الی ۴ تخم (به طور متوسط، ۲ تخم) به رنگ سفید کدر با نقاط یا لکه های قهوه ای یا قهوه ای مایل به قرمز، به فواصل ۳ تا ۴ روز، گذاشته می شود. وظیفه اصلی خوابیدن روی تخم ها، بر عهده ماده است هر چند که نر نیز اغلب در این کار مشارکت می کند. ۳۵ تا ۴۵ روز (متوسط ۴۲ روز) طول می کشد تا جوجه ها از تخم بیرون آیند. والدین، به تغذیه جوجه ها می پردازند، هر چند که جنس نر، به ویژه در چند هفته نخست، بخش عمده غذا را فراهم می کند. ۴۵ تا ۸۱ روز وقت لازم است تا جوجه ها پر در بیاورند. در این زمان، آنها از طریق راه رفتن، جست و خیز یا افتادن از لانه، آن را ترک می کنند. آنها پرواز را در سن ۱۰ هفتگی شروع کرده و ۸۰ – ۳۲ روز بعد از پر درآوری، زندگی مستقلی را آغاز می کنند.عقاب طلایی، در حالت وحشی، بالای ۳۰ سال و در اسارت، بیش از ۴۶ سال عمر می کند. رژیم غذایی این پرنده، به عنوان پرنده ای شکارگر، رژیم غذایی متنوعی از حیوانات زنده و مرده، عمدتاً شامل پستانداران کوچکی نظیر خرگوش، سنجاب، موش خرما و راسوی بدبو دارد که به میزان کمتر، پرندگانی مثل باقرقره، زاغی و کبوتر، خزندگان (لاک پشت و مار) و ماهیان را شامل می شود. والدین، تا چند ماه بعد از پر درآوردن جوجه ها، با تکه تکه کردن غذا، به تغذیه آنها می پردازند.دشمنان شکارچی عقاب های طلایی کم هستند. بعضی مواقع، جوجه های آنها توسط سایر پرندگان شکارگر صید می شوند. پراکندگی جغرافیایی عقاب طلایی در نیمکره شمالی، در نواحی امریکای شمالی (عمدتاً در نیمه غربی)، سراسر اروپا، آسیا و شمال افریقا پراکنده است. عقاب طلایی در ایران به صورت بومی و به تعداد فراوان یافت می شود. این پرنده، ساکن نواحی کوهستانی و مرتفع غرب و شمال ایران است. وضعیت حفاظت در گذشته، این عقیده نادرست که عقاب طلایی به احشام (گوسفندان) و طیور حمله می کند موجب شد پرنده مزبور به طور گسترده مورد بی مهری انسان واقع شود. گاهاً این عقاب را با هدف تربیت آن به عنوان پرنده شکاری، به دام می اندازند. در حال حاضر، این پرنده در بسیاری از کشورها مورد حمایت قرار گرفته و در ایران نیز، در ردیف پرندگان حفاظت شده قرار دارد. عقاب طلایی در مناطق مربوطه با تراکم نسبتاً بالایی یافت میشود.... برچسبها: عقاب, درباره ی عقاب, زندگی عقاب ها, مقاله درباره ی عقاب, عقابها |
+ نوشته شده در جمعه نهم اسفند 1392ساعت 17:34 توسط علیرضا & امیرحسین | 4 نظر
|
عمر عقاب از همه پرندگان نوع خود درازتر است عقاب می تواند تا 70 سال زندگی کند. ولی برای اینکه به این سن برسد باید تصمیم دشواری بگیرد. زمانی که عقاب به 40 سالگی می رسد: چنگال های بلند و انعطاف پذیرش دیگر نمی توانند طعمه را گرفته را نگاه دارند. نوک بلندو تیزش خمیده و کند می شود شهبال های کهن سالش بر اثر کلفت شدن پرها به سینه اش می چسببند و پرواز برای عقابل دشوار می گردد.
در این هنگام عقاب تنها دو گزینه در پیش روی دارد. یاباید بمیرد و یا آن که فراینددردناکی را که 150 روز به درازا می کشد پذیرا گردد. برای گذرانیدن این فرایند عقاب باید به نوک کوهی که در آنجا آشیانه دارد پرواز کند. در آنجا عقاب نوکش را آن قدر به سنگ می کوبد تا نوکش از جای کنده شود. پس از کنده شدن نوکش ٬ عقاب باید صبر کند تا نوک تازه ای در جای نوک کهنه رشد کند ٬ سپس باید چنگال 4 پیش را از جای برکند. زمانی که به جای چنگال های کنده شده ٬ چنگال های تازه ای در آیند ٬ آن وقت عقابل شروع به کندن همه پرهای قدیمی اش می کند. سرانجام ٬ پس از 5 ماه عقاب پروازی را که تولد دوباره نام دارد آغاز کرده ... و 30 سال دیگر زندگی می کند. عقاب ( سلطان پرندگان )، عقاب یکی از بزرگترین ونیرومندترین پرندگان جهان است. عقابها منظری مغرور وترسناک وقدرت شکارگری بسیار دارند. برخی از عقابها حین پرواز شکار خود را صید میکنند. عقاب طلائی را گاه سلطان پرندگان گفتهاند. البته عقابها همیشه درنده خو به نظر نمیرسند. عقابها سخت از خطر، مخصوصاً انسان گریزان هستند وبندرت به آدمی حمله میکنند. عقاب توانائی بلند کردن یک آدم کوچک اندام را دارد. عقاب معمولاً از ۷۶ تا ۸۹ سانتی متر از نوک منقار تا انتهای دم طول، واز ۳ تا ۶ کیلو وزن، وبالهایش دومتر بلندی دارد. سر عقاب بزرگ وپوشیده از پر است. چشمانی درشت دارد که هریک ازآنها در یک طرف سرش قرار دارد. از قدرت بینائی فراوان بهره مند میباشد. عقابها میتوانند از فراز آسمانها شکار خود را ببینند واز نقاط بلند همچون صاعقه بر سر شکار نگون بخت فرود آیند. منقار نیرومند وتندی دارند. منقار عقاب طلائی به پنج سانتی متر میرسد. برخی از عقابها منقاری بزرگتر دارند. رنگ وبال وطول وشکل عقابها از منطقه تا منطقهٔ دیگر اختلاف دارد به طوریکه در عقابهای آسیائی و اوروپائی وآمریکائی تفاوت آن نمایان است. عقابها باپاهایی نیرومند و به رنگ زرد و روشن دارند. عقابها برای درهم شکستن شکار خود از منقار وچنگال پاهای خود استفاده میکنند. پاهای عقاب طلائی پوشیده از پر (ریش) است، اما قسمت پائین پاها بدون پر میباشد. محل زندگی عقابها:علفزار و جنگلهای زمینهای پست وبر فراز کوههای بلند ونا هموار، ودر نقات دورد دست، ودر نقات تقریباً دست نخورده انسان زندگی میکنند. باپرها وبالهای بلند، عقاب میتواند به آسانی پرواز وشکار خود را از زمین بلند کند. عقاب گاه، با بالهای خود به شکار ضربه میزند. اما نمیتواند با بالهایش بجنگد. عقاب هنگام جنگ از منقار وپاهای نیرومند خود استفاده میکند، بیشتر عقابها قهوهای رنگ و یا سیاه رنگ هستند. جوجه عقابها تا سن بلوغ خود که چهار سال طول می کشد پر وبال کامل ندارند. بال عقاب عقابها معمولاً از ۲۵ تا ۳۵ سال تقریباً عمر میکنند، البته گاه تا ۴۵ سال و حتی بیشتر هم عمر کردهاند. قلمرو عقاب از پنجاه تا ۱۷۰ کیلومتر مربع پیش بینی کردهاند. آشیانه عقابها بیشتر بر فراز بلندیها، بالای درختان بلند وشکاف صخرهها وکوههای مرتفع وپرتگاهها میباشد. روی کت نیروهای نظامی آلبانی یک عقاب سیاه دو سر وجود دارد. بر روی لباس نظامی نیروهای ارمنستانی یک عقاب و شیر طلایی وجود دارد. روی لباس نظامی نیروهای اتریش یک عقاب سیاه وجود دارد. روی کت نیروهای نظامی مصر یک عقاب طلایی که به سمت چپ نگاه میکند وجود دارد. همچنین روی لباس فرم نظامی بسیاری از کشورها از جمله مکزیک,اردن,عراق,اندونزی,نیج ریه,نیروی هوایی پاکستان , فیلیپین , پاناما ,روسیه , رومانی , صربستان , سوریه نیز عقاب وجود دارد. عقاب دوسر نماد امپراتوری بیزانس بود.
عقاب طلایی این جانور در ایران در امتداد دو رشته کوه البرز و زاگرس و کویرهای مرکزی سکونت دارد. ماده از نر بزرگ تر است و جز این تفاوتی ندارند. در 4 تا 5 سالگی بالغ می شود. عقاب طلایی نام خود را از پرهای طلایی و برنزی تاج، سر و پشت گردنش گرفته است. قهوه ای تیره است و از دور به سیاهی می زند. ساق یا چکمه ای و از هر دو طرف پوشیده از پر است. در هنگام پرواز بالها کمتر به بالا خم شده و تقریبا مسطح است. مناطق صخره ای، چشم اندازهای فراخ را به زمینهای هموار و مناطق جنگلی ترجیح می دهد. عقاب طلایی تنها با یک جفت دیده می شود و تک همسر است و احتمالا تا پایان عمر پیوند جفتها برقرار می ماند.
این جانور برای شکار استراتژیهای گوناگونی دارد. هرکدام قلمرویی به وسعت 90 کیلومتر دارند و می توانند طعمه ای به وزن 6/3 کیلوگرم را طی پرواز حمل کنند. سرعت متوسط عقاب طلایی 50 کیلومتر در ساعت ثبت شده است که می تواند در زمان شیرجه آن را به 320 برساند. این حیوان به طور متوسط روزانه 300 گرم گوشت می خورد که عمدتا از پستانداران تغذیه می کند و پرندگان انتخاب دوم آن است. چند لانه دارند که به طور چرخشی از آن استفاده می کنند و در شرایط لانه می توانند 3 متر قطر و 4 متر ارتفاع داشته باشند. معمولا 2 تخم می گذارند و تا 45 روز روی آنها می خوابند. عقاب طلایی در اساطیر ابوريحان بيرونی مینويسد که عقاب بال گشوده را که پرچم ايرانيان بود بر سر نيزه بلندی در پيشاپيش سپاهيان میگرفتند. گزنفون تاريخ نويس يونانی می گوید: «پرچم ايرانيان عقابی بود از زر ناب که بر سر نيزه میافراشتند.» و در پيوند با به فال نيک گرفتن آن و اينکه نمادی از بهروزی و پيروزی بوده است، داستانی درباره کوروش بزرگ نوشته است که هنگامی که وی با سپاهيان خود به جنگ آشور میرفت پدرش او را تا مرز کشور پارس همراهی کرد و در آنجا عقابی ديد که پيشاپيش آنان در پرواز است. پدر کوروش آن را به فال نيک گرفت و با خود گفت که پسرش در اين جنگ پيروز خواهد شد. بر روی يک قطعه کاشی که در کاوشهای باستان شناسی در تخت جمشيد يافت شده، نقش شاهينی با بالهای گشاده ديده میشود که در چنگال خود گويی را گرفته و گوی ديگری نيز بر سر دارد. به گمان پژوهشگران اين عقاب بال گشوده نمادی از خداوند است که بر روی پرچم هخامنشيان نيز نقش میشده است. زيرا بيشتر تاريخ نويسان گذشته يادآوری کردهاند که بر پرچم ايران عقابی نقش بسته بوده است که آن را پيشاپيش سپاه می گرفتند، و اين خود نمادی از پيروزی بوده است.
برچسبها: عقاب, درباره ی عقاب, زندگی عقاب ها, مطالبی در مورد عقابها |
+ نوشته شده در یکشنبه هجدهم تیر 1391ساعت 12:1 توسط علیرضا & امیرحسین | 3 نظر
|
ضرب المثل ها
عقاب در شعر فارسی
برچسبها: عقاب, درباره ی عقاب, زندگی عقاب |
+ نوشته شده در دوشنبه بیست و نهم خرداد 1391ساعت 17:41 توسط علیرضا & امیرحسین | 2 نظر
|
شعری درباره ی عقاب
|
گشتغمناک دل و جان عقاب چو ازو دور شد ايام شباب آفتابش به لب بام رسيد ره سوي کشور ديگرگيرد خواست تا چاره ناچار کند دارويي جويد و در کار کند گشت بر باد سبک سير سوار ناگهاز وحشت پر ولوله گشت شد پي بره نوزاددوان مار پيچيد و به سوراخ گريخت بقیه را در ادامه مطلب ببینید....
برچسبها: عقاب, درباره ی عقاب, زندگی عقاب ها, شعر در مورد عقاب, شعر ادامه مطلب |
+ نوشته شده در دوشنبه بیست و نهم خرداد 1391ساعت 17:40 توسط علیرضا & امیرحسین | یک نظر
|
عقاب طلایی
|
عقاب طلایی یکی از بهترین پرندگان از لحاظ شکار در نیمکره شمالی شناخته شده است.مانند تمام عقابان، عقاب طلایی نیز به خانوادهی عقابیان تعلق دارد.رنگ این پرندگان قهوهای تیره، به همراه پرهایی به رنگ قهوهای روشن یا طلایی در سر و گردن است.به طور متوسّط طول بالهای آنها ۷ فوت(بیش از ۲ متر)و طول خود آنها ۳ فوت(۱ متر )است.
عقاب طلایی با استفاده از چابکی و سرعت و همچنین با استفاده از پاشنه قدرتمند خود می تواند طعمههای خود را ازجمله خرگوش، موش کوهی(مارموت)، سنجاب زمینی و غیره و پستانداران بزرگ مانند روباه، گربهی وحشی یا خانگی، بز کوهی و بچه آهوها شکار کند.آنها همچنین در مواقع کمیاب بودن شکار، مردار حیوانات را میخورند.همچنین آنها خزندگان را نیز میخورند. این جانور در ایران در امتداد دو رشته کوه البرز و زاگرس و کویرهای مرکزی سکونت دارد. ماده از نر بزرگ تر است و جز این تفاوتی ندارند. در 4 تا 5 سالگی بالغ می شود. عقاب طلایی نام خود را از پرهای طلایی و برنزی تاج، سر و پشت گردنش گرفته است. قهوه ای تیره است و از دور به سیاهی می زند. ساق یا چکمه ای و از هر دو طرف پوشیده از پر است. در هنگام پرواز بالها کمتر به بالا خم شده و تقریبا مسطح است. مناطق صخره ای، چشم اندازهای فراخ را به زمینهای هموار و مناطق جنگلی ترجیح می دهد. عقاب طلایی تنها با یک جفت دیده می شود و تک همسر است و احتمالا تا پایان عمر پیوند جفتها برقرار می ماند. این جانور برای شکار استراتژیهای گوناگونی دارد. هرکدام قلمرویی به وسعت 90 کیلومتر دارند و می توانند طعمه ای به وزن 6/3 کیلوگرم را طی پرواز حمل کنند. سرعت متوسط عقاب طلایی 50 کیلومتر در ساعت ثبت شده است که می تواند در زمان شیرجه آن را به 320 برساند. این حیوان به طور متوسط روزانه 300 گرم گوشت می خورد که عمدتا از پستانداران تغذیه می کند و پرندگان انتخاب دوم آن است. چند لانه دارند که به طور چرخشی از آن استفاده می کنند و در شرایط لانه می توانند 3 متر قطر و 4 متر ارتفاع داشته باشند. معمولا 2 تخم می گذارند و تا 45 روز روی آنها می خوابند. انواع عقاب جزء گونههاي جانوري حمايت شده از سوي سازمان حفاظت محيطزيست به شمار مي آيد و زندهگيري و نگهداري آن ممنوع است و متخلفان از اين قانون به پرداخت يك ميليون و 200 هزار تومان (12 ميليون ريال) جزاي نقدي، جريمه خواهند شد. عقاب طلایی در اساطیر ابوريحان بيرونی مینويسد که عقاب بال گشوده را که پرچم ايرانيان بود بر سر نيزه بلندی در پيشاپيش سپاهيان میگرفتند. گزنفون تاريخ نويس يونانی می گوید: «پرچم ايرانيان عقابی بود از زر ناب که بر سر نيزه میافراشتند.» و در پيوند با به فال نيک گرفتن آن و اينکه نمادی از بهروزی و پيروزی بوده است، داستانی درباره کوروش بزرگ نوشته است که هنگامی که وی با سپاهيان خود به جنگ آشور میرفت پدرش او را تا مرز کشور پارس همراهی کرد و در آنجا عقابی ديد که پيشاپيش آنان در پرواز است. پدر کوروش آن را به فال نيک گرفت و با خود گفت که پسرش در اين جنگ پيروز خواهد شد. بر روی يک قطعه کاشی که در کاوشهای باستان شناسی در تخت جمشيد يافت شده، نقش شاهينی با بالهای گشاده ديده میشود که در چنگال خود گويی را گرفته و گوی ديگری نيز بر سر دارد. به گمان پژوهشگران اين عقاب بال گشوده نمادی از خداوند است که بر روی پرچم هخامنشيان نيز نقش میشده است. زيرا بيشتر تاريخ نويسان گذشته يادآوری کردهاند که بر پرچم ايران عقابی نقش بسته بوده است که آن را پيشاپيش سپاه می گرفتند، و اين خود نمادی از پيروزی بوده است. |
برچسبها:
برچسبها:
پیدایش بابل
در مقایسه با شهرهای دیگر در ناحیه میانرودان، پیدایش بابل به عنوان یک شهر عمده با تاخیر صورت پذیرفت. نامی از این شهر در هیچ کدام از مدارک تاریخی که از پیش از قرن ۲۳ پ. م. به دست ما رسیده یافت نمیشود. البته شواهدی دال بر اینکه ساکنانی در آن محل در مقیاس کوچک در دوران ماقبل تاریخ حضور داشته اند موجود است. [۱]
پیدایش تمدن بابل
پیدایش تمدن بابل در مقایسه با پیدایش تمدن در ناحیه میانرودان با تأخیر صورت پذیرفت. سومر اولین و قویترین دولت شهر میانرودان بود. پیدایش تمدنهای سومری و عیلام در خاک میانرودان و خوزستان، توجه سامیان ساکن صحراهای سوریه آشور را به خود جلب نمود و بتدریج به منطقه میانرودان کشاند.
ورود اقوام سامی
افزایش تدریجی جمعیت اقوام سامی در ناحیه میانرودان و افزایش تدریجی نفوذ سیاسی آنها در ناحیه میانرودان به گونهای بود که ۲۸۰۰ سال پ.م. سامیان اکثریت ساکنان بسیاری از شهرهای سومری را تشکیل داده و در مواردی حاکمیت این شهرها را در اختیار گرفتند.
یکی از این اقوام اکدیها بودند. اکد قومی سامینژاد بود که در شمال خاک میانرودان و در حوالی بغداد کنونی، میزیست. این قوم در نزاع با سومریان پیروز شدند. ۲۵۰۰ پ.م. سلسله سومریان باستان از هم پاشید و اکدیان ۳۰۰ سال در قدرت باقی ماندند.
یکی دیگر از این اقوام اموریها بودند. اموریها قبایل بسیار بدوی سامینژاد بودند که غرب فرات را از نیمه دوم هزاره سوم پ.م. اشغال کردند. آنها بابل را دو مرتبه (در انتهای هزارههای سوم (۲۱۲۲)پ.م. و آغاز هزارههای اول) پ.م. فتح کردند. حمورابی بعدها از میان همین قوم برخاست.
آشوریها نیز قومی سامینژاد بودند و زبان آنان با سایر زبانهای سامی، مانندِ عربی و عبری همریشه است. آشور نام سرزمینی است که در بخش میانی رود دجله قرار داشتهاست. دولت آشور در آغاز تابع بابل بود و یکی از استانهای کشور بابل بود. آشوریها وقتی که متحد گردیدند از بابل جدا شدند. در سال ۱۸۰۰ پ.م. فرمانروایان اولیه آشوری شهرهای آشور، نینوا و اربیل را متحد کردند. تاریخ از سلسلههای پادشاهی آشور بعد از سال ۱۴۲۰ پ.م. یاد میکند.
جانشین سومریان پادشاهی بابل و جانشین اکد امپراتوری آشور بود. نخستین سلسله پادشاهان بابل که از سال ۱۸۹۴ پیش از میلاد سر کار آمدند جانشین سومر شدند. کشور آشور که در میان سالهای ۱۸۰۰ و ۱۵۰۰ پیش از میلاد در شمال به قدرت رسید، جانشین اکد شد.
تاریخ بابل به چند دوره بخش میشود:
بابل کهن (اموری ها)

در سال ۱۹۰۰ پیش ازمیلاد عیلام میانرودان را به تصرف خود درآورد. موقعیت بابل کهن ۱۸۹۴ پ. م. توسط اموریها تقویت شد. با درگیری طولانی سومریها در جنوب و بابلیها در شمال میانرودان، سرانجام اقتدار بابلیها تحت سلطه حمورابی ۱۷۹۲-۱۷۵۰ پ.م. تثبیت شد.
شهر بابل در سلسله سوم اور مرکزی ایالتی بود. تقویت موقعیت این شهر البته پس از سقوط این سلسله و با روی کار آمدن سلسله اموری در سال ۱۸۹۴ پ.م. صورت پذیرفت. سمو آبوم یکی از پادشاهان اموریان بابل را مرکز سلطنتش (که در آن زمان از نظر جغرافیایی کوچک بود) قرار داد. با فتوحاتی که حمورابی، ششمین پادشاه سلسله اموری، انجام داد این شهر مبدل به مرکز حکومتی شد که بر تمامی میانرودان جنوبی و بخش هایی از آشور (شمال عراق امروزی) سلطه داشت. جدا از اهمیت سیاسی این شهر به عنوان مرکز حکومت اموریان، موقعیت جغرافیایی این شهر نیز برای تجارت و کارهای حکومتی مناسب بود. از طرف دیگر ثروت و قدر و منزلتی که این شهر کسب کرده بود آن را به هدف مناسبی برای حمله خارجیها مبدل کرده بود.[۱]

در زمان حمورابی شیوهٔ جدید مدیریت که تمرکز قدرت در مرکز و دربار بود به کار گرفته شد و قدرتی که در اختیار فرمانروایان ولایات بود به پادشاه تفویض شد و حکومت پادشاهی مدعی داشتن سرمنشاء الهی شد. اقتدار بابل در دنیای قدیم آنچنان بود که در دولتهای بعدی دنیای قدیم اثرگذار شد. به ویژه قوانین حمورابی که لوحنوشتهٔ آن در شوش یافته شده. حمورابی را واضع اولین قانون نوشته میدانند. این مجموعه قوانین نوشته بر تخته سنگی یافت شدهاست که اصل آن در لوور است و رونوشتهایی از آن به موزههای ایران و عراق داده شدهاست. قوانین حمورابی مربوط به زراعت، آبیاری، کشتیرانی، خرید و فروش برده و مجازاتها، ارث و ازدواج است.
بابل کهن توسط هیتیها در سال ۱۵۹۵/۱۵۳۱ تسخیر شد و پایان یافت. سپس حکومت سلسله کاسیها بنیان نهاده شد.
بابل میانه (۱۵۳۰ - ۶۲۶ پ. م.)

- حکومت کاسیها
سرانجام سپاه کاسی به ریاست گانداش برای فتح بابل حمله کرد و بابل فتح شد. در سال ۱۵۳۰ ق.م. سلسله کاسیها به سلطنت سلسله حمورابی پایان دادند. حکومت کاسیها بر بابل بیش از ۴۰۰ سال ادامه یافت. کاسیان موفق شدند بر عیلام نیز مسلط شوند و شوش را مدتها اداره نمودند.[۱]
شوتروک ناخونته اول، پادشاه عیلامیان، در سال ۱۲۳۴ پ.م. کاسیها را تحت سلطه خود درآورد.[۱] شوتروک ناخونته فرمان به غارت بابل داد و تمام گنجینههای آن شهر را به شوش منتقل کرد.[نیازمند منبع] البته کاسیها موفق شدند بعدها مجدداً قدرت خود را باز یابند و تا سال سال ۱۱۵۸ پ.م. بر این منطقه حاکم باشند.[۱]
- حکومت عیلامی ها
در سال ۱۱۵۸ پ.م. سپاه عیلام بابل را فتح کرد. هر چند حکومت عیلامیها در خارج از بابل تشکیل شده بود، ولی پس از فتح بابل مرکز حکومت شان را به این شهر منتقل کردند.[۱]
- حکومت آشوریها از قرن ۷ - ۹ پ.م.
آشور در آغاز یکی از استانهای کشور بابل بود. آشوریها پس از اتحاد از بابل جدا شدند.[۱] تاریخ از سلسلههای پادشاهی آشور (در آشور) بعد از سال ۱۴۲۰ پ.م. یاد میکند. تیگلتپیلسر سوم (از ۷۴۵-۷۲۷ پ. م.) به پادشاهی آشور و بابل رسید. آشور حدود 800 سال دوام کرد و سرانجام مغلوب دولت ماد شد.
بابل نو (کلدانی) (۶۲۶ - ۵۳۸ پ. م.)

ژنرال نبوپولاصر در سال ۶۲۶ پ. م. در بابل به قدرت رسید و این آغاز دوران بابل نو است. امپراتوری جدید بابل کلدانی میباشد. نبوپولاصر از ۶۲۶ تا ۶۰۵ ق.م. حکومت کرد، و دوباره شهر بابل به عنوان پایتخت امپراتوری بابل برگزیده شد و سلسله جدید فرمانروایان بابل را بنیاد نهاد. شهر بابل تحت فرمانروایی کلدانیان مجدداٌ عظمت خود را باز یافت. امپراتوری قدرتمند آشور در ۶۱۲ پ.م با هجوم متحد ماد و بابل سقوط کرد و قدرت از نینوا به بابل منتقل شد.
در سال ۵۹۷ پ.م. که بختالنصر به اکدی نِبُوخَذنِصَّر امپراتور بابل سرزمین یهودیه را به تصرف درآورد، بسیاری از مردمان آن را که توان کاری داشتند به اسارت به بابل برد که در آن هنگام پایتخت کلدانی محسوب میشد. سرزمین یهودیه به صورت یکی از ایالات دور افتاده امپراتوری بابل درآمد.
سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست کوروش کبیر در سال ۵۳۸ ق.م. فتح شد. ساتراپ بابل بخشی از امپراتوری هخامنشی گردید. کورش کبیر به یهودیان امکان داد به سرزمین خویش باز گردند، شماری از آنان به سرزمین ایران کوچ کردند.
گاهشمار تمدن بابل
- در حدود ۱۸۹۶ پیش از میلاد حمله نافرجام کاسیها به بابل روی میدهد. همچنین در حدود ۱۷۴۹ پیش از میلاد بابل توسط کاسیها سقوط میکند.[۲]
- در حدود ۱٬۵۹۵پیش از میلاد هیتیها بابل را اشغال و غارت میکنند.[۳]
- در حدود ۱٬۲۴۴ تا ۱٬۲۰۸ پیش ازمیلاد و در زمان پادشاهی کیدین خوران (Kidin-Ḵutran) ایلام به بابل حمله میکند.[۴]
- در حدود ۱٬۱۰۰ تا ۷۷۰ پیش از میلاد، اتحاد ایلام و بابل علیه آشور صورت میپذیرد.[۵]
- در حدود ۱۱۷۱ پیش از میلاد، کویترناحونته شاه ایلام به بابل حمله کرده و آن سرزمین را فتح میکند.[۶]
- در سال ۶۱۲ پیش از میلاد ماد و بابل متحد شدند و هووخشتره به نینوا مرکز آشور حمله کرد و پادشاهی آشور را برانداخت.[۷]
- در سال ۵۳۹ پیش از میلاد بابل ثروتمندترین شهر غرب آسیا توسط کوروش فتح میگردد. سقوطی که با مقاومت کم سپاه بابل در کرانه ساحلی رود دجله به وقوع پیوست.[۸]
- در سال ۴۸۴ پیش از میلاد خشایارشا ضمن سرکوب شورش بابل، استحکامات دفاعی آنجا را نابود کرده و مجسمه خدای مردوخ را تخریب کرد.[۹]
برچسبها:
◘ مواد لازم:
• عدس: دو لیوان
• سیب زمینی —————————– دوعدد
• رب گوجه فرنگی ———————– دو قاشق غذاخوری
• آلوچه خشک و ترش ——————— یک لیوان
• ادویه کاری، نمک، فلفل —————— به میزان لازم
• پیاز ———————————— دو عدد
• جعفری ساطوری شده ——————– دو قاشق غذاخوری
◘ طرز تهیه:
◙ عدس را همراه با پیاز خرد شده خام و کمی آب روی حرارت قرار می دهیم تا بپزد.
◙ سیب زمینی ها را پوست گرفته و خلالی خرد می کنیم و کمی تفت می دهیم تا طلایی رنگ شود.
◙ رب را به سیب زمینی اضافه کرده و کمی تفت می دهیم تا خامی رب گرفته شود.
◙ سپس نمک، فلفل و ادیوه را نیز به رب و سیب زمینی اضافه می کنیم. ( این غذا بنا بر ذائقه شما باید کمی تند مزه باشد)
◙ وقتی عدس و پیاز پخته شدند رب و سیب زمینی را نیز به آن اضافه می کنیم و کمی صبر می کنیم تا خورش جا بیافتد، سپس آن را در ظرفی که می خواهید سرو کنید ریخته و روی آن را جعفری ساطوری شده بریزید.
◙ این غذا را می توانید هم با نان و هم با برنج سرو کنید.
برچسبها:
بنای امامزاده سلیمان در 6 کیلومتری شرق اشتهارد متعلق به دوره صفویه در کنار جاده کرج- اشتهارد قرار دارد. امامزاده سلیمان یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) و از زیارتگاههای مشهور منطقه محسوب میشود.
بنای امامزاده متشکل از یک طاق نمای ورودی و رواقها و گنبدخانه است. فضای چهارگوش داخل گنبدخانه با طاق نماهایی به شکل هشت ضلعی و سپس توسط طاق بندهای متناسبی به 16 ضلعی تبدیل شده است.
برچسبها:
در روستای رحمانیه امامزادگان زید و رحمان یا سه گنبدان از نوادگان امام جعفر صادق (ع) در کنار راه اصلی کرج به اشتهارد قرار دارند.
بنای امامزاده متعلق به قرون 7 و 8 هجری است که از نظر معماری دارای ویژگی خاصی بوده، و یکی از بناهای شاخص مذهبی در منطقه محسوب میشود.
این بنا دارای سه گنبدخانه و متعلق به سه دوره تاریخی است، بطوریکه گنبد شرقی متعلق به دوره ایلخانی، گنبد غربی متعلق به دوره تیموری و گنبد شمالی در زمان صفویه به بنا الحاق شده است.
برچسبها:
امامزاده هارون روستای جوستان طالقان
نوع اثر: امامزاده
موقعیت جغرافیایی: در انتهای ضلع جنوب شرق روستای جوستان در شمال رودخانه شاهرود
قدمت: قرون 5 و 6 هجری قمری
در نزدیک و شرق ده جوستان طالقان در محلی بنام تکیه امام زاده ایست بنام امام زاده هارون آن محل هم بخاطر وجود همین امامزاده تکیه نام گرفته است امامزاده هارون امامزاده ایست صحیح النسب و جلیل القدر بطوریکه در کتاب های انساب نام ایشان و محل دفن ایشان در طالقان نوشته شده است که آن بزرگوار بلاواسطه فرزند حضرت امام همام موسی الکاظم علیه السلام می باشد. ایشان برادر حضرت ثامن الائمه علی ابن موسی الرضا علیه السلام و احمدبن موسی شاه چراغ در شیراز و علاالدین حسین بن موسی در شیراز و حمزه بن موسی در ری و خواهر ایشان حضرت فاطمه معصومه علیها سلام است که در شهر مقدس قم مدفون است.
امام زاده هارون با این جلالت خود و عظمت شان که پسر و برادر و عموی امام است گنبد و بارگاه محقری دارد که در خور شان و مقام آن بزرگوار نیست در صورتیکه باید چون برادران و خواهر خود گنبد و بارگاه با عظمت و با شکوهی داشته باشد مردم این امامزاده را بخوبی نشناخته اند لذا به او توجهی شایسته نشده فقط در زمان سلاطین صفویه با آگاهی به اینکه آنجناب عموی آنهایعنی برادر جد ایشان حضرت حمزه که در ری و در کنار حضرت عبدالعظیم مدفون است می باشد شاه طهماسب اول و شاه عباس اول بقیعه این امامزاده را تعمیر کردند سنگ مرمر سفیدی که اینک روی دیوار راهرو درب ورودی به این امامزاده نصب است از زمان صفویه می باشد که با خط زیبا حک شده گواه این مدعیست که صورت وقفیات و تاریخ تعمیر این بقیعه متبرکه را بیان میدارد اخیرا عده ای از مردم خیر دست به مرمت ا«ی امامزاده زدند ولی اصولا آن بنا در خور شان آن امامزاده واجب التعظیم نیست و باید گنبد و بارگاه شکوهمندی برای او بنا میشد بعقیده بنده در باره دو شخصیت در طالقان خیلی کوتاهی و کم لطفی و بی توجهی شده است.یکی همین امامزاده بزرگوار و دیگری جناب شعیب ابن صالح طالقانی در فربه اوانک طالقان که مشهور است ایشان جلودار و جزویاران حضرت قائم آل محمد علیه السلام است و مرحوم مجلسی در جلد سیزدهم کتاب گرانقدر بحارالانوار آنرا بیان داشته که دارای کم مقامی نیست گو اینکه باید همه اماکن متبرکه مورد توجه قرار گیرند ولی جا داشت مزار مبارک این دو شخصیت بزرگوار برای ترویج مذهب حقه شیعه خیلی مجلل تر بنا میشد و در باره آنها تبلیغات بیشتر میگردید در گذشته مقبره امامزاده هارون دو لنگه درب ورود به صحن خاتم کاری شده ذیقیمت داشت که گویا در زمان قاجاریه ساخته و نصب شده بود که اخیرا آنها را کنده و برده اند اینک بجای آن درب چوبی ساده ای گذاشته اند امید که آیندگان در بنای آبرومند این امامزاده اقدام کنند خلاصه اینکه مردم از دور و نزدیک به زیارت این امامزاده بزگوار می آیند و نسبت به او و اجداد طاهرینش عرض ادب میکنند و حاجت می طلبند نگارنده در گذشته خود در کتابی دیده بودم که نوشته بود حضرت هارون ابن موسی بن جعفر علیه السلام در طالقان مدفون است و به آنیقین دارم ولی متاسفانه حالیه هرچه فکر میکنم نمیدانم در کجا و در چه کتابی آنرا خوانده بودم که ذکر سند کنم اما از آن رو است که به حرمت ایشان تاکید دارم..
برچسبها:
در ضلع شمالی میدان امام خمینی اشتهارد بنای بارگاهی محکم و مجلل قراردارد که به امامزاده ام کبری و ام صغری معروف است. مردم محلی و مسئولین اداره اوقاف آنها را دو بانوی بزرگوار از منسوبین امام موسی کاظم (ع) می دانند. بنای امامزاده تشکیل شده است از یک ایوان ورودی رو به شمال، یک تالار مستطیل شکل به عنوان نمازخانه و محل دعـا و اطاقی مربع شکل که ضـریح امامزادگان در آن قـرار دارد.
ساختمـان بنا با آجـر و کاشی تزئین شده و گنبد مدور آن کامـلاً کاشیکاری است. در خصوص زمان اولیه ساخت بارگاه تاریخ دقیقی در دست نیست ولی سنگ نوشته موجود حکایت از آن دارد که در سال 1089 هجری قمری شخصی به نام مرحوم «میرزا حسابی» بانی تعمیرات اساسی ساختمان بوده است. بر دیوار جنوبی تالار سنگ قبری نصب شده که تاریخ چهادهم ذی الحجه 991 را بر خود حـک دارد. وجود این سنگ قبر در دیـوار قدمت بنا را حـداقل تا آن دوره به عقـب می برد.
دکتـر بیات نیز در کتاب ارزشمند خود آن را مربوط به دوره صفوی می داند. بنای امامزادگان با شماره 753 در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است. هم اکنون گلزار شهدای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در این مکان شریف قرار دارد که همین امر موجب استقبال بیش از پیش مؤمنین از این بارگاه مقدس گردیده است. در سالهای اخیر توسط اداره اوقاف و سازمان میراث فرهنگی تعمیرات اساسی در ساختمان امامزادگان صورت گرفته است و در زمینه زیبا سازی محوطه آن نیز شهرداری اشتهارد با همکاری بنیاد شهید کرج اقداماتی مناسبی انجام داده است و جناب آقای مهندس ایرج اشتهاردی خیر محترم مقیم اسپانیا بانی ساخت دیوار جنوبی آن به شکل سنتی بودند که چند وقت پیش به اتمام رسید.
اما موضوعی که امروزه دل هر زائر و هرکسی که نگاهی به گنبد آن میندازد را به درد می آورد تخریب قسمت اعظمی از کاشیکاری گنبد آن است. این تخریب در صورتی اتفاق افتاده که گنبد این بارگاه چند سال پیش تعمیر اساسی شد و از نو کاشیکاری شد.
بی توجهی مسئولان اوقاف و دیگر مسئولان به چنین آثار تاریخی و زیارتی که جز آثار ملی ثبت شده است واقعا تعجب آور است. البته تنها این زیارتگاه نیست که مورد بی توجهی قرار گرفته شده است. بنای مخروبه امامزاده ای که به امامزاده رزاق معروف است نیز چندی پیش برای بازسازی بطور کلی تخریب شد اما بعد از آن کار خاصی تا کنون صورت نگرفته است.
برچسبها:
امامزاده عبدالقهار بنایی آرامگاهی است که در روستای ورده در استان البرز کشور ایران واقع شدهاست. این بنا در قول عامه منسوب به امامزاده ابوالحسن، ملقب به عبدالقهار فرزند موسی کاظم و برادر امام رضا می باشد.اما احتمالا مربوط به یکی از نوادگان موسی کاظم است. چون در منابع تاریخی و رجالی فرزندی به نام ابوالحسن ملقب به عبدالقهار در میان فرزندان امام موسی کاظم یافت نشده است. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۹۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
معماری بنا
مجموعه بنای کنونی امامزاده دارای طرح مستطیل شکل است که در راستای شمال- جنوب کشیده شده است. دسترسی به آن از سمت شمال میسر است. محوطه امامزاده که آرامگاه پیشینیان روستا است به دلیل درختان زیبا و ارتفاع و دید به رودخانه فضای دلنشینی دارد. در گذشته صفه محوطه با دیوار و دری چوبی ازاطراف جدا شده بود اما در حال حاضر صحن و پیرامون یکپارچه هستند. سراسر جانب شرقی صفه را مجموعه بناهای امامزاده دربر گرفته است. نخست از دری به یک محوطه سرپوشیده یا رواق نخستینی که در شمالی ترین قسمت بنا قرار دارد وارد می شویم. در سمت شرقی این محل و پشت دیوار جنوبی آن انباری قرار دارد که کلیه دیوار های آن به سنگ قلوه ساخته شده و سقف آن با چوب تیرریزی شده است.
در سمت جنوب رواق کوچک و انبار پشت آن، رواق اصلی مقابل حرم قرار دارد که طول آن 8/50 متر و عرض آن 3/40 متر است. پوشش رواق مزبور در جلو به صورت مسطح و تیرریزی شده و در عقب به کمک قوس های آجری و پوشش گچ انجام گرفته است. تمامی عرض و نمای ضلع غربی رواق مزبور را در چوبی مشبکی که قسمت بالای آن قوس دار می باشد فرا گرفته است.
قسمت اصلی امامزاده یا حرم آن در سمت جنوبی رواق مزبور واقع است و به کمک دری که 1/15 متر عرض دارد به هم ارتباط دارند. طرح حرم در داخل عبارت از یک چهار ضلعی کامل است که طول هر یک ازاضلاع آن 4/60 متر و ضخامت دیوارهای آن 1/20 متر می باشد. دیوارهای جانبی حرم فاقد هرگونه تزیین است. در وسط دیوار غربی حرم دو پنجره چوبی مشبک بر روی یکدیگر در قطر دیوار جاسازی شده بوده اند که در حال حاضر یکی به در تبدیل شده است. پوشش نخستین حرم به کمک چهار فیل پوش و سپس کاربندی های روی آن ها به انجام رسیده است. در حال حاضر چهاچوب در ورودی حرم دارای طرح گل و بته های دهان اژدری است ولی دو لنگه در آن فاقد ارزش هنری است.این در حالی است که در گذشته دو لنگه در ورودی آن نیز نظیر چهارچوب کنونی دارای تزیینات زیبایی بوده و به همین دلیل در سال 1342 دزدان آثار تاریخی آنرا همراه با ضریح چوبی می ربایند.
پس ازمدتی ضریح امامزاده و در آن کشف می گردد که در چوبی نفیس هم اکنون در موزه ملی ایران (موزه ایران باستان) نگهداری میشود. ضریح مزبور عبارت ازصندوق مستطیل شکلی است به طول 2/11 و عرض 1/18 متر که دو دیواره طولی آن به وسیله چهار قاب منبت با نقش گل و بته زینت یافته است. شیوه منبت کاری صندوق آن را جزء آثار ارزنده دوره صفویه قرار داده است. کتیبه بسیار زیبای صندوق بر روی دیواره عرضی آن قرار دارد که با خطی خوش کنده کاری شده است. در این کتیبه عنوان شاه طهماسب صفوی که که صندوق در عهد او ساخته شده چنین ذکر گردیده است: «ابوالمظفر شاه طهماسب بهادرخان»
در مقابل ضلع غربی حرم رواق دیگری قرار دارد که طول آن 4/50 متر و عرض آن سه متر است در ضلع شمالی آن دیواری به قطر 1/40 متر داشته است که در ورودی در آن قرار داشته است. این دیوار در حال حاضر برداشته شده است. ضلع غربی این رواق را نیز سراسر در چوبی مشبکی فرا گرفته و چنانکه گفته شد در ضلع شرقی غرفه نیز دو پنجره چوبی مربوط به حرم قرار داشته. یکی ازاین پنجره ها در حال حاضر به در تبدیل شده است. به طور کلی باید گفت که قدیمی ترین قسمت مجموعه مزبور عبارت از همان بنای چهارگوشه حرم است و سپس رواق های شمالی و غربی و پیش رواق شمالی به آن آفزوده شده است. در سالهای اخیر تمامی رواق های غربی حرم که کل طول بنا را در بر می گیرد و ازغرب به واسطه پنجره های وسیع و مرتفع چوبی مشبک به صفه مرتبط است، به یکدیگر متصل شده اند و یک رواق طولی با عرض 3 متر را شکل داده اند. هر سه دهانه بازشویی از میان پنجره مشبک به حیاط دارند. همچنین یک در در شمالی ترین قسمت رواق به بیرون ایجاد شده استدر سال های اخیر در قسمت جنوب اتاق حرم، یک اتاق و رواق با همان الگوی معماری به طول ساختمان افزوده شده است.
برچسبها:
امامزاده طاهر نام امامزادهای است در نزدیکی شهر کرج که به خاطر گورستان همجوار آن که مدفن بسیاری از هنرمندان و روشنفکران است مشهور است.
این مکان در مسیر اتوبان کرج-قزوین بعد از پل مهرشهر واقع است.در قسمت شرقی شهرك دريا و شمال باغ سيب مهرشهر و در حريم شمالی راهآهن كرج – قزوين واقع شده و راه دسترسی به آن از حريم راه فرعی آزادراه میباشد . بخشی از بنای فوق متعلق به دوره صفويه و بخش ديگر آن مربوط به دوره معاصر است .
مساحت اراضی آن آستان بالغ بر شش هکتار است که در آن ساختمان حرم، صحن مطهر، پارک و فضای سبز، پارک کودک، پارکینگ خودرو، قبرستان و وضوخانه و بلوار شمالی با آبنمایی زیبا احداث شده است . ساختمان قدیم بقعه به علت فرسودگی بنا و انفکاک دیوارها در سال ۷۴ تخریب و ساختمان جدید با طرحی زیبا و درمساحت ۱۴۰۰ مترمربع بنا گردیده که دارای یک گنبد خانه، دوشبستان زنانه و مردانه، دو رواق شمالی و جنوبی، دو گلدسته و یک ایوان الحاقی زیبا است . ضریح مطهر در سال ۷۹ که به شکل سنتی ساخته شده نصب گردید . پارک و فضای بازی کودکان به مساحت شش هزار متر مربع در ضلع جنوبی حرم نمایی زیبا به آن بقعه بخشیده است .
گنبد بلند و نوساز و زیبایی دارد که مربوط به صحن و سرای امامزاده طاهر است. تاسیسات و بناهای قبلی امامزاده که کاملا تخریب شده بود توسط اداره اوقاف نوسازی شده است. مسئول امامزاده طاهر به نقل از اسناد و مدارک، نسبت امامزاده طاهر را به امام زین العابدین میداند ولی از سال دفن وی اظهار بی اطلاعی میکند.
امامزاده طاهر در محوطه بسیار وسیعی واقع شده و حیاط آن یکی از گورستانهای پرجنب و جوش شهرستان کرج است که آوازه آن به واسطه شخصیت هایی است که در آن به خاک سپرده شده اند.
برچسبها:
برج مقبره کردان در فاصله 800 متری روستای کردان و در شمال غربی شهرستان ساوجبلاغ استان البرز قرار دارد.
این برج با نمایی آجری و پلانی خورشیدی شکل و مدور، بر روی سکویی دایره مانند به قطر 8 متر بنا شده و دارای 34 کنگره به ارتفاع 6 متر میباشد. ابعاد هر یک از پرههای برج 50×40 سانتیمتر و نوک پرهها مماس بر محیط دایرهای و دندانهها تا پایه گنبد تداوم یافته است. گنبد این برج دوپوش و از نوع عرقچین میباشد.
بر اساس شواهد و اسناد کشف شده، این بنا از آثار دوره سلجوقیان است و گفته میشود مقبره امامزاده حسین(ع)؛ از نوادگان امام سجاد(ع) است و در تمام روزهای سال مورد زیارت دوستداران اهل بیت قرار میگیرد.
درختان کهنسال توت و چنار در محوطه امامزاده و جویهای کوچک با آب زلال و پاک و جاده زیبای منتهی به امامزاده، از جمله جاذبههای طبیعی این اثر تاریخی میباشد.
برچسبها:
خانه دکتر محمد مصدق با قدمت دوره قاجاریه در استان البرز، شهرستان ساوجبلاغ، روستای احمدآباد قرار دارد.
این خانه در جنوب روستای احمدآباد در داخل زمینی که در اصل ملک مادری دکتر مصدق بود، درون حصاری چینهای که با کاهگل روکش شده بود ساخته شد.
خانه دکتر مصدق دارای یک درب اصلی در شمال و یک درب فرعی کوچک در غرب است. درب اصلی شامل 2 لنگه درب فلزی بزرگ میشود.
این خانه به طور کلی از 2 بخش ساختمان مسکونی و حیاط وسیع که دور تا دور آن را احاطه کرده تشکیل شده است.
خانه دکتر مصدق بنای آجری سادهای است با پلان مستطیل شکل در 2 طبقه. بام آن نیز به صورت شیروانی فلزی است که چند دودکش آجری در میان آن قرار دارد.
در طبقه اول این خانه 4 اتاق و 5 قسمت دیگر شامل ایوان، فضای تقسیم کننده، سرویس بهداشتی، کفش کن، و انبار وجود دارد.
به طور کلی وضعیت ظاهری خانه دکتر مصدق یادآور یم کوشک ساده دوران قاجار است. مشخصههایی چون مصالح آجری، تزئینات محدود و مختصر، ایوانها و ستونهای چهارگوش، اتاقهای ساده، درها و پنجرههای چوبی و بام شیروانی دلیلی بر این ادعا هستند. در یکی از اتاقهای این خانه خودرو وزارتی دکتر محمد مصدق نگهداری میشده است.
دکتر مصدق در دوره ششم مجلس شورای ملی به مجلس راه یافت و پس از پایان این دوره به علت دخالت دولت در انتخابات مجلس، از سیاست کناره گرفت و در این خانه سکنی گزید.
وی وصیت کرده بود او را پس از مرگ کنار شهدای ۳۰ تیر در ابن بابویه دفن کنند، ولی با مخالفت محمد رضا پهلوی رو به رو شد و وی را در سال 1345 در یکی از اتاقهای همین خانه به خاک سپردند.
در ضلع شرقی این خانه بعدها ساختمانی جدید ساخته شد و به عنوان «موزه و کتابخانه دکتر محمد مصدق» مورد استفاده قرار گرفت.
خانه دکتر مصدق در سال 1379 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2943 در فهرست اثار ملی ایران به ثبت رسید.
برچسبها:
کاروانسرای شاه عباسی که مربوط به دوران صفویه است. و در مرکز شهر، ابتئای بلوار امامزاده حسن (ع) قرار که بنایی سنگی-آجری است.
این کاروانسرا متعلق به دوران صفویه بوده و بین سالهای ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شدهاست.این بنا در بخش مرکزی شهرستان کرج در استان البرز و در سمت جنوب شرقی میدان توحید قرار گرفتهاست.
این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروانها و مرکبهایشان به عنوان مکان استراحت بوده و در اوایل دوران قاجاریه تبدیل به پادگان یا قلعه نظامی شد و در اواخر دوران قاجار نیز به عنوان مدرسه (موسوم به فلاحت) از آن استفاده میشدهاست. مساحت کل بنا ۳ هزار متر مربع و مساحت حیاط میانی ۹۰۰ متر مربع است.
ورودی کاروانسرا نیز از ایوان شمالی است. پیرامون حیاط میانی آن ۲۱ حجره ایواندار برای استراحت مسافران و پنج بارانداز برای نگهداری کالا و جایگزینی همراهان و نگهبانان کاروانها در نظر گرفته شدهاست در ساخت این بنا از سنگ، آجر، چوب و کاهگل استفاده شدهاست. کاروانسرای شاهعباسی کرج در ۲۲ فروردین ماه سال ۱۳۵۶ با شماره ۱۳۶۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
برچسبها:
قلعه دختر کلاک دره کلاک بالا ، سه کيلومتري شرق کرج قرار دارد. بالاي کوه قلعه اسفنديار که در شرق روستاي کلاک واقع شده ، باقيمانده ديوارهاي قلعه اي به چشم مي خورد که کاملا ويران شده و پلان و نقشه آن غيرقابل تشخيص است.
قلعه دختر کلاک درخط الراس کوه واقع شده و از بالاي آن ، محدوده کرج و گرمدره و غرب تهران کاملا ديده مي شود . به احتمال زياد قلعه دختر کلاک، جزو پايگاه هاي ديده باني بوده و با قلعه هاي شاه دزد ، ري زمين ، تنگ گسيل و شهرستانک ارتباط داشته است . سفال هاي پراکنده در بالا و اطراف قلعه ، شباهت زيادي به سفال هاي سلجوقي- ايلخاني دارد و مي توان آن را با قلعه هاي اين دوره در ارتباط دانست.
برچسبها:
اولین موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی کرج، با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و استاندار البرز، در پارک شهید چمران کرج به بهره برداری رسید.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، “حسن پسندیده”، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز، در مراسم افتتاح این موزه، اظهار داشت: موزه تاریخ طبیعی کرج از جمله اماکن فرهنگی، اجتماعی، علمی و پژوهشی است که نقش مهمی در شناساندن زیست بومهای مختلف جانوری و گیاهی کرج به کشور دارد.
وی افزود: این موزه در پی مصوبات سفر دور اول هیئت وزیران، در محوطه ای به مساحت یک هزار مترمربع احداث شده که به بهره برداری رسید.
پسندیده ادامه داد: در این موزه انواع گونه های جانوری و گیاهی، سنگها و کانیها جهت آشنایی دانش آموزان، دانشجویان و عموم علاقه مندان با محیط زیست کشور به نمایش گذاشته شده است که با توجه به موقعیت مکانی موزه، این مجموعه از پتانسیل اطلاع رسانی بالایی برخوردار است.
وی همه نمونه های موجود در موزه را دارای شناسنامه اعلام کرد و گفت: در این موزه تعداد زیادی از انواع پستانداران، پرندگان، دوزیستان، ماهیها، گیاهان، حشرات، سنگها، اسکلتهای جانوری، جمجمه و سردیس گونه های مختلف جانوری نگهداری می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز اظهار داشت: موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی کرج شامل یک سالن توجیه مفاهیم آموزشی به گروههای دانش آموزی و دانشجویی است.
وی گفت: همچنین وجود فضاهای آزمایشگاهی برای آموزش بوم شناسی، جانورشناسی، گیاهشناسی، لیمونولوژی و تاکسیدرمی موجب شده که این مجموعه بتواند برای ارائه واحدهای درسی عمومی، پایه و تخصصی در خدمت مراکز دانشگاهی استان باشد.
برچسبها:
کاخ سلیمانه به دستور فتحعلیشاه قاجار و به مناسبت تولد فرزند سی وچهارم وی سلیمان میرزا و توسط محمدحسین خان نام الدوله ملقب به صدر اصفهانی و به عنوان کاخ ییلاقی و یا به گفته ی بعضی منابع مقر حکومتی کرج در سال ۱۲۲۷ ه.ق مصادف با۱۸۱۱ م و۱۱۷۲ ه.ش در آبادی کرج بنا نهاده شد.بنا های متعددی با نام های پرطمطراقی چون ساختمان های فراش آباد و کلاه فرنگی وعمارت های کلاه گلشن و درقرمز وباغ های فردوس و شاه و انگوری در اطراف و اکناف کاخ سلیمانیه ساخته شده بودند که امروزه متاسفانه اثری از آنها یافت نمی شود.امروز از آن همه بناها و کاخ های مجلل تنها ابین بنا باقیست که به قول دوستان بیشتر خاطره ی خانه ی درویشان را تداعی می کند تا سرای امیران.اهمیت کاخ سلیمانیه به جهت دو نقاشی دیواری های تالار اصلی آن است که توسط عبدالله خان نقاشباشی یکی از هنرمندان اوایل دوره ی قاجار کشیده شده است.
ساختمان کاخ بنایست مستطیلی شکل که بر پایه هایی آجری به ارتفاع ۵/۲ از کف ساخته شده است واز نخستین بنا هایی در ایران است که بر روی پایه ساخته شده است.دو پلکان در جبهه ی شمالی و به قرینه ی آنها دو پلکان دیگر در جبهه ی جنوبی هرکدام با هشت پله و روکش لعاب فیروزه ای راه های دسترسی به ساختمان و تالار اصلی است.در جبهه ی شرقی کاخ برجی در ۵طبقه وجود داشته است که امروز فقط مخروبه ای از طبقه ی همکف آن باقیست.در دوره ی قاجاریه برج هایی در اطراف کاخ های ییلاقی ساخته می شد تا زنان حرم بتوانند از آن محوطه ی کاخ و شکارگاه را تماشا کنند که این ساختار دراین بنا قابل مشاهده و ملاحظه است.
اهميت كاخ سليمانه به دليل دو تابلوي ديواري داخل تالار آن با تصويري از شاهان قاجار است. در شرق ساختمان كاخ برجي در 5 طبقه ساخته شده بود كه هم اكنون تنها ويرانههاي طبقه همكف برج شرقي باقي مانده است.
گروه استانها : کاخ فتحعليشاهي سليمانيه واقع در دانشکده کشاورزي کرج در صورت تامين اعتبارات مورد نياز و خريد حريم منظري آن ، از حصار کنوني اين دانشکده رهايي يافته و گام موثري براي احيا آن برداشته مي شود.اين کاخ در حال حاضر در محوطه دانشکده کشاورزي کرج واقع شده و همين امر مشکلات بسياري را براي بازديدکنندگان اين کاخ و همچنين مرمتگران ايجاد کرده است .
كاخ سليمانه يكي از مجموعه كاخهاي زيباي سليمانيه كرج است كه در سال 1227 هجري قمري به دستور فتحعلي شاه به مناسبت تولد پسر سي و چهارم وي سليمان ميرزا و به دست حاج محمدحسين خان نظامالدوله اصفهاني، معروف به صدر اصفهاني در آبادي كرج بنا شد.
عمارت كاخ سليمانه پيش از انقلاب توسط اداره ميراث فرهنگي قزوين مرمت، ساماندهي و استحكامبخشي شده و جزيي از بناهاي مورد استفاده دانشكده كشاورزي محسوب ميشد و در سال 79 عمليات ساماندهي گستردهاي توسط اداره ميراث فرهنگي غرب استان تهران روي بناي اين عمارت آغاز شد
عمارت سليمانه پيش از انقلاب توسط اداره ميراث فرهنگي قزوين مرمت، ساماندهي و استحكامبخشي شده بود و جزيي از بناهاي مورد استفاده دانشكده كشاورزي محسوب ميشد. در سالهاي بعد عمليات ساماندهي گستردهاي توسط اداره ميراث فرهنگي غرب استان تهران روي بناي اين عمارت آغاز شد.
برچسبها:
ینگی امام یکی از روستاهای کهن شهرستان ساوجبلاغ است که امامزاده، کاروانسرا و تپهای تاریخی را در خود جای دادهاست. در ابتدا نام ینگی امام به امامزاده و سپس به کاروانسرا و تپه و هم اکنون به همه این روستا اطلاق میشود.
کاروانسرا
به فاصله کمی از آرامگاه امامزادگان هادی و علیالنقی و حدود ۱۰۰متر از سمت جاده کرج-هشتگرد، کاروانسرای شاه عباسی ینگی امام قرار دارد. طرح کلی کاروانسرا مستطیل شکل است. چنان که طول خارجی آن ۶۹متر و عرض آن ۶۰/۶۷متر است. متأسفانه هم اکنون فقط ضلع شرقی نمای خارجی آن همچون گذشته سلامت خود را حفظ کرده و نمای خارجی سه ضلع دیگر تغییرات کلی یافتهاست. از تغییرات ایجاد شده در این کاروانسرای زیبا که نوعی تخریب به شمار میرود، میتوان به نصب درب و پنجرههای جدید در نمای شمالی، مسدود شدن دو طاقنما و در ورودی ضلع جنوبی که دهانه قوس سر در آن ۴۰/۵ متر است، فروریختگی طاق در سردر ورودی ضلع جنوبی، ضمیمه شدن حجرههای دو طرف ضلع شمالی داخل کاروانسرا به حجرههای پشتی، تغییرات عمده در محوطه گوشه جنوب غربی و… اشاره کرد. اهمیت و زیبایی کاروانسرای ینگی امام به حدی است که وصف آن علاوه بر سفرنامههای ایرانی به سفرنامههای خارجی نیز سرایت کردهاست. به عنوان نمونه لرد کرزن نایبالسلطنه هندوستان در سفر خود طی سالهای ۱۸۸۵و ۱۸۹۵میلادی و «یوشیدا ماساهارو» نخستین فرستاده دولت ژاپن به ایران در عصر قاجار از تناسب و زیبایی تحسین برانگیز این کاروانسرا سخن به میان آوردهاند. میرزا حسین فراهانی در سفرنامه خود ضمن شرح مسیر راه تهران تا قزوین مینویسد: «کاروانسرای ینگی امام شش اتاق بزرگ و کوچک پاکیزه سفید کاری شده دارد که همه را فرش کرده و مبل گذاشتهاند و منزلگاه مسافران محترم است. جلوی این کاروانسرا باغ بزرگی ساخته شده که قریب به دوازده جریب است و صحن کاروانسرا مشتمل بر سه ایوان و بیست و چهار حجرهاست که همه حجرهها اتاق شده و بعضی اتاقها حصیر فرش و مبل مختصری دارد که منزلگاه مسافران است».
هم مرور زمان، هم بی تولیتی این مکان زیبای تاریخی و هم تغییراتی که در ساختمان آن از پیش از انقلاب به وجود آمده زنگ خطری است که هر چه زودتر باید مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای حفاظت و مرمت آن اقدام نمایند. بهترین پیشنهاد آن است که کاروانسرا پس از ثبت به عنوان اثر ملی به مجتمع فرهنگی. سیاحتی یا موزه تبدیل شود.
تپهٔ تاریخی
سومین اثر معروف ینگی امام، تپهای تاریخی است که به فاصله کمی از امامزاده و کاروانسرا در حاشیه جاده کرج-هشتگرد قرار دارد. سالهای پیش، آثار و علایم معماری روی آن نمایان بوده که به مرور زمان از میان رفتهاست. درباره تاریخنگاری تپه مزبور پیش از انجام حفاریهای باستانشناختی سخنی نمیتوان گفت؛ اما وجود تکههای فراوان سفال در سطح آن و کشف آثار به صورت تصادفی به هنگام تعریض جاده از تاریخی بودن تپه حکایت میکند.
برچسبها:
نوع اثر: محوطه باستانی [قبرستان تاریخی]
موقعیت جغرافیایی: حدفاصل میان روستاهای خچیره و گته ده
قدمت: قاجاریه
منطقه طالقان علاوه بر آثار تاریخی و فرهنگی بیشمار ، اندیشمندان ، نویسندگان و عارفان بسیاری را در خود پرورانده و به جامعه ایران معرفی کرده است . در این بین منطقه لمبران یکی از نقاط باستانی حوزه طالقان بوده و با توجه به آثار و اشیا بدست آمده از این محوطه ، قدمت آن را حداقل به هزاره اول قبل از میلاد می رساند . این محوطه یکی از گورستان های پیش از تاریخ بوده و در حد فاصل میان روستای چیره و گته ده واقع شده است .
لمبران واقع عرض جغرافیایی ۳۶ ۱۰ ۳۲ و طول جغرافیایی ۵۰ ۵۸ ۰۶ و ۲۰۸۰ متر ارتفاع از سطح دریا از بخش بالا طالقان از شهر طالقان بوده و از سمت شمال با روستاهای مهران و ناریان از سمت شرق با ناریان رود از سمت جنوب با روستای خوچیره و از سمت غرب با روستا ی جوستان همجوار میباشد.
لمبران مزرعه ای متعلق به جوستان بوده و چون در بین راه گته ده قرار داشت قهوه خانه ای در آن دایر شده بود و محل اتراق چوپانان و مسافرن بود.قهوه خانه دار این قهوه خانه نیز یکی از اهالی روستای جوستان بود.
لمبران به علت ارتفاع از سطح دریا و قرار داشتن در نقطه کوهستانی دارای آبی صاف و هوایی دلپذیر میباشد بطوریکه در اواسط تابستان نیز شب های لمبران سرد و پاییزی است.
برچسبها:
منطقه باستانشناسی ازبکی در آن واقع شده و نمونه اولین خشت دست ساز بشر که در سازمان ملل نگهداری میشود توسط سیدمحمد خاتمی به نشانه گفتگوی تمدنها از این منطقه به سازمان ملل هدیه شده است، مصطفی بازرگان برادر مهندس مهدی بازرگان از مفاخر و محققان این شهرستان محسوب میشوند و هم اکنون در سن ۹۷ سالگی در این منطقه زندگی میکنند شهر مصطفی آباد یادگار دوران مباشری وی بر این شهر است.
ازبکی یکی از روستاهای دهستان احمدآباد مصدق از بخش مرکزی شهرستان نظرآباد است که در ۸۰ کیلومتری غرب شهر تهران واقع شدهاست. بخشهایی از این محوطه باستانی نه هزار ساله را کارشناسان مرکز باستانشناسی ایران در سال ۱۳۴۸ خورشیدی مورد شناسایی قرار داده و در سال ۱۳۵۲ به شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. براساس کاوشهای صورت گرفته، محوطه باستانی ازبکی در برگیرنده شش هزار سال بقایای فرهنگی پیش از تاریخ و اوایل دوران تاریخی ایران از نیمه اول هزاره هفتم تا نیمه نخست هزاره اول پیش از میلاد مسیح یعنی دوران مادها است. ازبکی محوطه باستانی گستردهای برابر با صد هکتار و ۱۰ تپه ارزشمند است که شش تپه از آن را گروهی از باستان شناسان ایرانی به سرپرستی دکتر یوسف مجیدزاده (از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۴) حفاری کردهاند.
برچسبها:
نوع اثر: سنگ نوشته (کتیبه)
موقعیت جغرافیایی: 3200 متری جنوب غرب گردنه عسلک و در دامنه ارتفاعات یخچال و میش چال
قدمت: قاجاریه
سنگ نوشته قاجاري گردنه عسلك روستاي گراب طالقان بدون حفاظت هاي لازم آثار و كتيبه هاي تاريخي رها شده است . سنگ نوشته قاجاري گردنه عسلك روستاي گراب طالقان بدون حفاظت هاي لازم آثار و كتيبه هاي تاريخي رها شده است .اين درحالي است كه سنگ نوشته قاجاري گردنه عسلك و نهر تاريخي آن به شماره 7047 در تاريخ 12 بهمن81 در زمره آثار ملي اين قرار گرفته اند تا در پناه قوانين ميراث براي هميشه در تاريخ روستاي گراب ماندگار شوند.در بدنه شمالي سنگ ياد شده كتيبهاي به ابعاد 100 سانتيمتر طول و 85 سانتيمتر عرض وجود دارد كه روي آن در چهار سطر مطالبي به صورت برجسته نوشته شده است.
متن نوشته شده روي سگ به علت فرسايش بيش از حد آن به سختي قابل خواندن بود .
« در سطح اول و در وسط كادر آمده است :نصر منالله و فتح قريب و زير آن نوشته شده از تو مدد در سطر دوم: بعهد ناصرالدين شاه شاهان / كه با اميران تورانش بچنگ است .در سطر سوم: به حكم ميرزا ايوب مير دفتر / كه از بهر رعيت به ز گنج است .در سطر چهارم نيز نوشته شده بود ، رضي بيك كرده جاري آب اين نهر / هزار دويست به هشتاد پنج است (1285)»
كارشناسان معتقدند :« هر چند مضامين و معني كلمات اين سنگ نوشته واضح و روشن است اما مفهوم كلي آن يا موضوع نوشته براي هيچ كس روشن نيست.»
به نظر مي رسد كه كه در زمان ناصرالدين شاه بفرمان فردي بنام ايوب ميردفتر، دستور ايجاد نهري صادر ميشود كه در سال 1285 هجري به مرحله اجرا گذاشته ميشود.
حال اين نهر آب كدام چشمه را به كجا ميخواسته منتقل كند و چه اتفاقاتي به وقوع پيوسته است براي كسي به درستي و مستند نمي داند اما برخي از كهنسالان روستاي گراب نقل ميكنند كه ميخواستند آب دو چشمه را كه از زير كوه يخچال سرچشمه ميگرفته به سمت كرج جاري كنند كه اين اقدام با مخالفت اهالي طالقان مواجه شد و درگيري نيز بين دو طرف صورت گرفته و چند نفر كشته شدند، در نتيجه كار ايجاد نهر نيمه تمام رها مي شود.
اعضاي هيات در بررسي منطقه پيرامون سنگ نوشته موفق به يافتن نهري شدند كه داراي حدود 97 متر طول و 30/1 متر عرض بوده و ديوار دو طرف نهر با سنگ مالون چيده شده و كف آن نيز به صورت پراكنده سنگفرش شده بود.
اين نهر در فاصله 3300 متري سنگ نوشته و در جهت شرقي، غربي احداث شده و در موقعيت جغرافيايي 36 درجه و 8 دقيقه و 38.3 ثانيه عرض جغرافيايي و 51 درجه و 12 دقيقه و 007 ثانيه طول جغرافيايي و در ارتفاع 3172 متر از سطح دريا و در جبهه شمال شرق سنگ نوشته واقع شده است.
برچسبها:
این قلعه در فاصله سه کیلومتری شمال غرب روستای «هرنج» طالقان بر فراز کوه قرار دارد و مربوط به دوره اسماعیلیه است. از این قلعه اکنون جز بقایای دیوارهایی از ملات ساروج چیزی باقی نمانده است. حد فاصل دیوار شرقی و غربی حدود 100 متر است و در وسط محوطه، آثار یک حوض سنگی به چشم می خورد که به احتمال زیاد برای جمع آوری آب باران و برف مورد مصرف بود. سفالینه های جمع آوری شده از سطح تپه به قرن پنجم هـ . ق تعلق دارد.
برچسبها: