(: اطلاعات عمومی :)

روستای شیلاندر (چیلاندر) در ۶۴ کیلومتری شهر زنجان واقع شده است . این روستا یکی از زیباترین روستاهای استان زنجان است و پس از گذر از روستای تهم و روستای علی آباد قرار گرفته و از روستاهای با معماری پلکانی می‌باشد.
جاده منتهی به این روستا جاده زنجان – طارم (زنجان – تهم) است که بعد از گذر از سد زیبای تهم و روستای تهم توسط یک جاده فرعی خاکی به این روستا می‌رسد .
معماری این روستا شبیه ماسوله است که به شکل حیرت آوری در بافت کوهستانی قرار گرفته است . وجود آبشارهای فراوان ، به زیبایی این روستا افزوده است و طبیعت بکر و شاداب منطقه نیز چشم هر بیننده ای را به خود خیره می‌کند .
اهالی روستا چند سالی است که روستا را تخلیه کرده و تقریبا این روستای زیبا با معماری پلکانی خالی از سکنه می‌باشد. بازگشت اهالی روستا و آغاز فعالیت‌های اجتماعی از عوامل مهم تاثیر گذار در جذب گردشگر در این منطقه و باعث بازگشت روستائیان به روستا می‌باشد.
روستای شیلاندر با دارا بودن طبیعت بکر یکی از بهترین مناطق کوهستانی برای طبیعت گردی به شمار می‌آید.
شیلاندر به گونه ای است که هم طبیعت گردان ماهر از آن به خوبی یاد میکنند و هم افرادی که فقط برای سیاحت به این روستا می‌آیند.اگر قصد سفر دارید شیلاندر را در صدر فهرست خود قرار دهید.

منطقه حفاظت شده انگوران از سال 1349 تحت حفاظت بوده است.این منطقه با مشخصات جغرافیایی بین N3650 تا N3720 عرض شمالی تا E4715 تا E4750 طول شرقی و در جنوب غربی استان زنجان در شهرستان ماهنشان قرار گرفته است. وسعت منطقه: 92297 هکتار

ویژگی و سیمای عمومی منطقه(شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز،پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی،وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور): منطقه حفاظت شده انگوران: این منطقه حفاظت شده که به شکل کرگدن شباهت دارد ،منطقه ای است کوهستانی و تپه ماهوری در شهرستان ماهنشان، دامنه ارتفاعی 1240 تا 3320 متر، بارندگی و دمای متوسط سالیانه 450 میلیمتر و 6 درجه سانتیگراد منطقه را دارای اقلیم های مدیترانه ای و نیمه مرطوب معتدل نموده اند.

گونه های شاخص گیاهی منطقه عبارتند از: لاله واژگون،بنه ،بادام،خینجوک وگونه های دیگر آن شامل: درمنه، چوبک،گون،کلاه میر حسن، لاله، شقایق،کما، مرزه، شکر تیغال،گل حسرت به همراه درختان و درختچه هایی نظیرشیرخشت، زرشک،گردو و سنجد می باشد .گونه های شاخص جانوری آن عبارتند از:قوچ و میش ارمنی،پازن،سیاه گوش وگونه های دیگر آن شامل: خرس قهوه ای، روباه معمولی،سمور سنگی،کبک دری،کبک چیل، باقرقره، سار، دال، شاه بوف، غاز خاکستری، تنجه،آنقوت، حواصیل، خوتکا، اگرت بزرگ، افعی زنجانی، لاک پشت افغانی و ماهیانی از جمله سفید رودخانه ای، سس، زرده پر، اسبله می شود. ارتفاعات مهم در منطقه حفاظت شده انگوران:کوه بلقیس ،قاریاقدی، جانقرتاران،صندوق سندران،قوشکار،ساری گونی، توزلو، دیم کان، چالداغ، قوشاسوری، بلبک می باشد.

مهمترین جریان سطحی منطقه : رود قزل اوزن و رودهای دیگر آن شامل انگوران چای ،دندی،علم کندی،کاکا،حلب،اله لو،قلعه چای،پری چای،گورگور چای می باشد.دره های معروف منطقه :بال قیز،دونقوزدره سی،سونااولن،درویشلردامی،ساری چمن،اوجاقلو،سولی کان،آقبلاغ ،ایستی بلاغ گلابلو،اپراق،کشخان،شور دره گرده تاج،استقیل درماسی،شهید لره قره ناز،آق کند درماسی،پشتوک،دربند ماهنشان،امیر آباد،کاکا،قلعه جوق،سیاه خانه،قوزلو،قزلجه،قاطرچی ، دلیک داش اشاره نمود.دشت های منطقه شامل:ساری یاز،دندی یازمی باشد.این منطقه شامل دو منطقه امن با نامهای بلقیس و گرده تاج می باشد. در این منطقه به دلیل داشتن برکه ،آب بندان در زمستان درگدار زمستانی و بهاری پذیرای گونه های زیادی از پرندگان آبزی مهاجر است که از مهم ترین آنها می توان به آنقوت،تنجه،چنگر،برخی از مرغابی ها،لک لک سیاه و فلامینگو اشاره نمود . یک کریدور مهاجرتی از منطقه امن بلقیس در داخل منطقه حفاظت شده انگوران به سمت منطقه امن قره بوق در داخل پناهگاه حیات وحش انگوران برای گدار زمستانی و بهاری قوچ و میش منطقه وجود دارد.

جاذبه های توریستی
ارتفاعات ،کوهپایه ها،دشت ها،مناظر آبی و در برخی مناطق بکر،پهنه های محدود جنگلی و مرتع زار،مهم ترین جاذبه های دیداری منطقه با هدف طبیعت گردی است.در کنار چشم اندازهای طبیعی، برخی جنبه های زندگی انسانی موجود در منطقه از جمله سکونتگاههای روستایی با بافت و زندگی خاص حاکم برآن در کنار مزارع،باغ ها و کشت زارها و دیگر جلوه های فعالیت های روستایی شامل رمه گردانی یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری را در این منطقه پدید آورده است .از مهم ترین جاذبه های گردشگری منطقه می توان به :روستای یاستی قلعه،روستای قوزلو،دربند قاطرچی، قلعه قوشاسوری ، تخت سلیمان،آتشکده آذرگشسب ،کوه بلقیس ،رودخانه قزل اوزن،لاله واژگون، ییلاقات منطقه و چشمه های آبگرم منطقه اشاره نمود.

وضعیت عمومی اقتصادی –اجتماعی
وضعیت اقتصادی در منطقه: معدن سرب و روی انگوران،معادن بنتونیت،تراورتن و …،دامداری وکشاورزی . وضعیت اجتماعی منطقه: تعداد روستا 48 ،تعداد خانوار 1946 ،تعداد جمعیت 8903 نفر،تعداد مرد4406 نفر،تعداد زن 4497نفر،تعداد باسواد 5208 نفر،تعداد بی سواد 2645 نفرمی باشد.
.
تعارضات مهم منطقه
فعالیتهای بی رویه وشدید معدنی، شخم و کشت غیر مجاز،شکار غیر مجاز، اجرای طرحهای عمرانی نظیرجاده کشی ، عبور خطوط انتقال نیرو،گاز،برق و مخابرات،گسترش راههای ارتباطی ، ساخت و سازهای انسانی ،ورود فاضلاب و پسماندهای روستایی ،تردد وسایل نقلیه.
تجهیزات و امکانات
سرمحیط بانی دندی :خودرو1 دستگاه،موتورسیکلت 2 دستگاه،پرسنل 3 نفر،ساختمان 1795 مترمربع،زیربنا120 مترمربع.
سایر ملاحظات
داخل منطقه حفاظت شده انگوران سه ایستگاه اقلیم شناسی وجود دارد که شامل ایستگاههای سینوپتیک و باران سنجی است،از طرفی می توان به تله کابین کالسیمین که از معدن سرب و روی انگوران به شهر دندی می رسد نیز اشاره نمود.قسمت جنوب و شرق منطقه حفاظت شده انگوران،پناهگاه حیات وحش انگوران مجاورت دارد.

منبع : کویرها و بیابانهای ایران

مجموعه تفریحی و کوهستانی ائل داغی زنجان یا مجموعه تفریحی گاوه‌زنگ زنجان یکی از مراکز تفریحی و گردشگری زنجان است. مجتمع ائل داغی در شمالی‌ترین نقطه زنجان و در دامنه کوه گاوازنگ قرار دارد. این مجموعه در کمترین فاصله از مرکز شهر زنجان قرار داشته و راه دسترسی به تمام امکانات رفاهی را نیز دارد. آلاچیق‌های چوبی، رستوران، آسیاب، آبشار مصنوعی و غیره از جمله تسهیلات موجود در این مجتمع است. این تفریحگاه در 3 کیلومتری شمال شهر زنجان واقع شده است. دارای آب و هوای بسیار لطیف و مناسبی برای کوهنوردی است. همه روزه افراد زیادی جهت کوهنوردی و استفاده از فضاهای طبیعی باصفای آن به این تفریحگاه می‌آیند. امکانات و تسهیلات آن عبارتند از: سد آب، رستوران، محل بازی برای کودکان، سینمای روباز تابستانی، آلاچیق‌های ویژه نشیمن خانواده‌ها و … بدلیل موقعیت مناسب محل و داشتن امکانات ورزشی این تفریحگاه می‌تواند بعنوان یک منطقه ویژه مطرح گردد.

آبشار ماری دره سی در استان زنجان واقع است. این آبشار در دره ماری دره سی واقع در 2 کیلومتری غرب روستای ماری در منطقه دربند سرخ آباد واقع شده است. سرخ آباد یکی از مناطق حفاظت شده کشور است که از تنوع زیستی بالایی برخوردار است. ارتفاع این آبشار در حدود 10 متر و آبشاری فصلی است که از ذوب برفهای ارتفاعات بالادست و ریزش های جوی پدید می آید. روستای ماری از توابع شهر ارمغانخانه زنجان و فاصله آن تا شهرستان زنجان در حدود 50 کیلومتر است.
اين منطقه در 18 كيلومتري شمال غرب زنجان واقع شده است. اين منطقه به دليل شرايط اكولوژيكي خاص خود، دارا بودن زيست گاه هاي متنوع كوهستاني، تپه ماهوري، دشتي و محيط هاي آبي از تنوع گونه جانوري بالايي برخوردار است. آهوي ايراني زیباترين و بارزترين پستاندار منطقه است. تشي بزرگترين جونده منطقه است كه در اطراف باغها و مزارع زندگي مي كند و آفت محصولات باغي و جاليزي است.
كل و بزوحشي، خرس قهوه اي، پلنگ، شنگ(پستاندار خزدار) و انواع پرندگان بومي و مهاجر مانند بالابان، قرقي، طرلان، شاهين، كبك دري، تيهو، كبك و … انواع مارها، مارمولك ها و ماهي ها در این منطقه زندگی می کنند. اين منطقه از وفورگياهي با ارزشي برخوردار است مانند باريحه و راس … اين منطقه بيش از نيمي جنگل هاي طبيعي و خودرو استان زنجان را در خود جاي داده است. كوه هاي قله ها و دره هاي اين منطقه زيبايي خاصي را براي بينندگان رقم زده است.

منبع : کویرها و بیابانهای ایران

منطقه ابهر و مناطق اطراف ابهرود (ابهر چاي)، از نخستين زيستگاههاي انساني در ايران است و از پيشينه تاريخي طولاني برخوردار است. در هزاره دوم پيش از ميلاد، دره ابهررود از رونق قابل توجهي برخورداري بوده است درقرن نهم پيش از ميلاد، مادها در اين منطقه اتحاديه اي از قبيله‌هاي گوناگون را به وجود آوردند كه مقر آن در ابهر چاي بوده است.

در زمان روي كارآمدن حكومت ايلخانان و انتخاب سلطانيه به عنوان پايتخت، اين منطقه به علت برخوردارشدن از شبكه هاي جاده اي اهميت ارتباطي قابل توجهي به دست آورد .وجه تسميه اين شهر از واژه پهلوي (اوهر) گرفته شده است. اين واژه به معناي محل بستن آب هاست . جايگاه نخستين خانه هاي اين شهر، تپه اي باستاني به نام تپه قلعه است و دركناره راست ابهر رود جاي دارد. اين محل يكي از نخستين زيستگاههاي انساني منطقه زنجان به شمار مي رود و حداقل از اوايل هزاره چهارم پيش از ميلاد مورد استفاده و محل سكونت جماعت هاي آغازين بوده است.

مراكز ديدني و تاريخي

بقعه پيراحمد ، امامزاده زيدالكبير ، امامزاده محمد، امامزاده ابراهيم، امامزاده اسماعيل، بقعه ملاحسن، مسجد جامع ابهر، مسجد جامع قروه ، ابهر رود ، بناي چلبي اوغلي ، ارگ سلطانيه، روستای وير ، علمدار تپه

صنايع و معادن

از صنايع ماشيني و معادن شهرستان ابهر اطلاعات مستندي در دست نيست. دوخت گيوه، تهيه كلاه های نمدی و كفش های چرمی زنانه و مردانه از صنایع دستی اين ناحیه به شمار می آید. رویه گیوه، بیش تر توسط بانوان و دختران و از نخ مخصوصی بافته می شود. سپس کفاش رويه ها را خریداری و با لاستیک و چرم به شکل گیوه قابل مصرف درمی آورد. صنایع دستی شهرستان ابهر از جمله صادرات این منطقه هستند.

کشاورزی و دام داری

کشاورزی و دامداری اساس اقتصاد منطقه ابهر را تشکیل می دهند. كشاورزی اين منطقه به علت جريان رودخانه ابهررود و ايجاد سرزمين های آبرفتی و حاصلخيز وسيع در اطراف این شهرستان و همچنين تامين آب مورد نياز كشاورزی توسط آب های سطحی و زیرزمینی، رودها، چشمه ها، چاه های ژرف و كاريزهای متعدد رونق يافته است. محصولاتی چون گندم، جو، ‌بنشن، انگور، زردآلو، سيب، بادام و گردو در این شهرستان به عمل آمده و مهم ترین محصولات كشاورزی اين شهرستان محسوب می شوند. به جز رودخانه های متعدد منطقه كه آب كشاورزی مورد نیاز اهالی را تامين می کنند، قنات ها نیز در تامین آب کشاورزی و آب آشامیدنی اهمیت زیادی دارند.
انگور، بادام، سيب و گردو مهم ترين محصولات باغی شهرستان ابهر هستند. از مجموع زمین های زیر کشت انگور در استان زنجان، 44 درصد زیرکشت انگور آبی و دیم قرار دارند که از ميان شهرستان های استان، شهرستان ابهر اولين توليد كننده انگور آبی استان بوده و از نظر کشت این محصول از اهمیت زیادی برخوردار است. اين منطقه در زمینه تولید بادام، دومین شهرستان تولید کننده بادام بعد از شهرستان خدابنده است و حدود 50 هکتار از زمین های این ناحیه زیر کشت محصول بادام قرار دارند. در حدود 299 هكتار از زمین های باغی و کشاورزی ابهر زیر کشت سیب و 87 هکتار از آن ها زیر کشت گردو هستند. بازرگانی شهرستان ابهر را صادرات فرآورده های مختلف كشاورزی، ‌باغى، دامی و صنایع دستی تشکیل می دهد. انواع این فرآورده ها از مهم ترين صادرات اين شهرستان به شمار می آیند.
سيستم دام‌داری در شهرستان ابهر، به صورت سنتی و صنعتی انجام می گيرد. بیش تر روستاییان منطقه دارای دامپروری های کوچکی هستند که معمولاً آن ها را به شيوه سنتی مدیریت می کنند ولی در سال های اخیر دامپروری های بزرگ صنعتی توسط شرکت های تعاونی در منطقه ساخته شده که عملکرد خوبی داشته اند. پرورش انواع طیور نیز در این منطقه مورد توجه واقع شده و در منطقه سبز دشت، واحد های مرغ داری گوشتی به صورت صنعتی دایر شده است.
قدمت کشاورزی و دامداری در منطقه ابهر سبب شده است که مواد اولیه و خام برای انواع صنایع دستی در این منطقه وجود داشته باشد و صنایع دستی یکی از مشاغل مهم مردم ناحیه محسوب شود. انواع صنایع دستی از قبیل قالی بافی، جاجيم بافی، كلاه بافی، كفش دوزى و گيوه دوزى بیش تر توسط زنان و دختران ناحیه بافته می شود. قالى های منطقه كه از مواد و رنگ مرغوب تهيه می شوند از نوع اعلاء بوده و بیش تر در روستاهای اطراف ابهر و در كارگاه های خانگی، توسط زنان و دختران بافته می شوند و قابلیت صادرات به کشورهای اروپایی را دارند. جاجيم بافی نيز از ديگر هنرهای دستی شهرستان ابهر است كه بيش تر در روستاها رواج داشته ولی امروزه از رونق کم تری در ناحیه برخوردار است.

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

نام ابهر از واژه پهلوی «اوهر» به معنای محل بستن آب ها، گرفته شده است. «او» در واژه اوهر به معنای آب (نماد زندگی در آيين زرتشت) و «هر» به معنی دشواری كار و محدود كردن است. در كتاب حدود العالم، واژه ابهر به معنای آبادی که آب فراوانی برای ایجاد آسیاب دارد، آورده شده است. براساس بررسی های انجام شده، نخستين جايگاه سكونتگاهی ابهر، در تپه قلعه در کناره ابهر رود بوده که این منطقه را می توان از جمله نخستین زیستگاه های انسانی استان زنجان به شمار آورد كه قدمت آن به هزاره های پیش از میلاد می رسد. کشفیات موجود ثابت كرده است که قدمت «قلعه تپه» یا «تل دارا» به دوره کیانیان می رسد، همچنین ثابت شده که کاخ داراب شاه (پادشاه کیانی) در این منطقه قرار داشته و احتمالاً در آن دوران، از این قلعه به عنوان پادگان سربازان استفاده می شده است. منطقه ابهر از نخستين زيستگاه های انسانی ايران است كه از قدمت و پیشینه طولانی برخوردار بوده است. نشانه های موجود در تپه های باستانی منطقه، بر وجود حیات درهزاره اول پیش از ميلاد در این منطقه گواهی می دهند.
به استناد شواهد تاريخی موجود، در سال 821 پيش از ميلاد، قبایل مختلف مادها تحت رهبری فرمانده خود “هاناسیروکا” در محلی به نام ” بیت سگبات” واقع در دره ابهر چای در قسمت جنوب باختری قزوین، جمع شدند و در این محل میان آن ها و آشوری ها نبردی درگرفت. در حدود قرن هفتم پیش از میلاد و پس از آن نواحی تحت تسلط آشور، به محدوده قزوین و خاور همدان تا قسمت علیای دره قزل اوزن می رسید و در دوره ساسانیان ناحیه های واقع بین دو رودخانه ابهر رود و خررود (که هم اکنون نقاطی چون تاکستان، فارسجین و نرگه در خاور ابهر را شامل می شود) بسیار آباد و ازموقعیت ممتازی برخوردار بوده است.
در دوره ساسانیان منطقه ابهررود تحت تسلط یکی از هفت خاندان مهم حکومت گر ایران بنام خاندان مهران قرار داشته و از رونق خوبی برخوردار بوده است. در دوره اسلام نيز به علت هم مرز بودن با دیلم و تمایل سرداران عرب به تسلط بر دیلم اهمیت خاصی داشته است. پایتخت شدن سلطانیه در زمان ایلخانان سبب رونق منطقه ای ابهر شد اما در زمان تیمور اين شهر به کلی ویران گرديد. پس از آن در دوره صفویه و در زمانی که قزوین پایتخت کشور بود، این منطقه نیز از اهمیت ارتباطی زیادی برخوردار شد. در دوران قاجار نیز به دلیل ارتباط ایران با روسیه و گذشتن مسیر ارتباطی تهران – روسیه از راه ابهر و زنجان، این منطقه اهمیت ارتباطی داشته است.
آثار موجود در تپه های باستانی موجود در منطقه ابهر بر تاریخ طولانی تر منطقه گواهی می دهند ولی به علت کمبود اطلاعات و انجام نشدن حفاری های علمی در آن ها، گمان های تاریخی، مورد تردید است. گفته می شود در سال 1330 هجری قمری جهانشاه خان افشار، يكی از مالكين مقتدر و رييس ايل افشار خمسه، در قلعه تپه كاوش كرده و اشيای با ارزشی را که می توانست بر دیرینگی تاریخ اين منطقه گواهی دهد، از زير خاک بيرون آورده و با خود برده است. از آن جا که در اين كاوش هيچ گونه اصول حفاری و باستان شناسی رعایت نشده، اين منطقه به كلی زير و رو شده و ادامه کار برای کارشناسان دشوار شده است.

مشخصات جغرافيايي

شهرستان ابهر يكی از هفت شهرستان استان زنجان است كه در خاور استان و در 48 درجه و 35 دقيقه تا 49 درجه و 25 دقيقه درازای باختری و 35 درجه و50 دقيقه تا 36 درجه و 45 دقيقه پهنای شمالی خط استوا قرار گرفته و مساحت آن بيش از 3362 كيلومتر مربع است. اين شهرستان در قسمت باختری استان زنجان واقع شده و مركز آن شهر ابهر است كه در 49 درجه و 13 دقيقه درازای خاوری و 36 درجه و 8 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1540 متری از سطح دریا واقع شده است. شهرستان ابهر از شمال به شهرستان طارم و قزوین، از شمال باختری به شهرستان زنجان، از باختر به شهرستان ایجرود، از جنوب باختری به شهرستان خدابنده، از جنوب به شهرستان بویین زهرا، از جنوب خاوری به شهرستان تاکستان، از خاور به شهرستان خرم دره و از شمال خاوری به شهرستان قزوین محدود می شود. براساس سرشماری سراسری سال 1375، این شهرستان 148،424 نفر جمعيت داشته که از اين تعداد 55،266 نفر در مركز شهرستان زندگی می كردند. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری سال 1381 شهرستان ابهر، از دو بخش مرکزی و سلطانیه، هشت دهستان به نام های ابهررود، حومه، درهجین، دولت آباد، صایین قلعه، سلطانیه، سنبل آباد و گوزلدره و چهارشهر به نام های ابهر، صایین قلعه، هیدج و سلطانیه تشكيل شده است.

سُجاس شهري است در استان زنجان ايران. شهر سجاس در بخش سجاس‌رود شهرستان خدابنده واقع شده و 5682 نفر جمعيت دارد.
از ديدني‌هاي اين شهر مسجد سجاس است که متعلق به دوره سلجوقيان و اواخر قرن پنجم هجري است. اين مسجد کتيبه‌هايي به خط کوفي، نسخ و ثلث و آياتي از سوره ملک و گچبري‌هاي و طرح‌هاي اسليمي دوره‌هاي سلجوقي و ايلخاني دارد.
گورستان تاريخي سجاس که به قبرستان شهدا معروف گرديده در منتهي‌اليه شهرک سجاس قرار گرفته‌است.

تاريخچه:
حمدالله مستوفي در نزهت القلوب مي‌نويسد: سجاس‌رود و سهرورد در اول دو شهر بوده‌است و در فترت مغول خراب شد و اکنون (تاريخ تاليف کتاب) از هر يک به قدر دهي باقي مانده و چند دهي ديگر نواحي آن دارد.

در مُعجَم‌البُلدان سجاس بکسر اولش و فتح آخرش آمده‌است: ابوجعفر محمدبن علي پسر عبدالله بن سعيد سجاسي اديب منسوب به آن‌جاست و سروده‌ها و تک بيتي‌هاي ادبي از او بجا مانده‌است. سجاس شهري است بزرگ با دشتهاي خوشبو داراي غلات فراوان و درختان زياد و همچنين آبي گوارا در جنوب شرقي زنجان و بين اين شهر و زنجان فرسنگ‌ها فاصله‌است و معروف است بر سر زبان‌ها و سال‌هاست که باقيست.

فرهنگ جغرافيايي ايران ج 2 در مورد سجاس نوشته‌است: قصبه‌اي است جزء دهستان سجاس‌رود بخش قيدار شهرستان زنجان واقع در 12 هزارگزي شمال باختري قيدار و 6 هزارگزي راه مال رو عمومي. هواي آنجا سرد و داراي 1867 تن سکنه‌است. آب آنجا از رودخانه سجاس رود تامين مي‌شود. محصولات آن غلات، ميوه، سيب زميني و شغل اهالي زراعت و مکاري، قاليچه، گليم و جاجيم‌بافي

جمعیت : 5846
کد تلفن : 242

خُرَّمدَرّه شهرستاني است در استان زنجان ايران.اين شهرستان در مسير راه آهن و اتوبان قزوين -زنجان مي‌باشد. شهرستان خرم‌دره در 49 درجه و 25 دقيقه تا 48 درجه و 55 دقيقه طول شرقي نصف‌النهار مبدأ و 36 درجه و 25 دقيقه تا 36 درجه و 10دقيقه شمالي خط استوا قرار گرفته‌است.
باشد.

تقسيمات کشوري:
شهرستان خرمدره داراي يک شهر و دو شهرک و يک بخش مي‌باشد.بخش مرکزي شهرستان خرمدره
دهستان الوند
دهستان پلاس
دهستان خليفهلو
دهستان ويستان پائئن
دهستان ويستان بالا
دهستان رحمت آباد
دهستان نصير آباد
دهستان قلعه حسينيه
دهستان سوکهريز
دهستان فلج
دهستان شوير
دهستان اردجين
دهستان باغدره
دهستان اسلام آباد
دهستان انجليين
دهستان خرمدره

جمعيت:
بنابر سرشماري مرکز آمار ايران، جمعيت شهرستان خرمدره در سال 1385 برابر با 60499 نفر بوده‌است.

جغرافيا:
بلندترين ارتفاع 3000 متر واقع در ارتفاعات الوند و کمترين ارتفاع که تقريباً اکثر نقاط شهرستان را شامل مي‌شود برابر 1500 متر است.
ارتفاع آن از سطح دريا 1575 متر مي‌باشد.مساحت شهرستان 407 کيلومتر مربع مي‌باشد.اين شهرستان در قسمت جنوبي استان زنجان واقع شده که از شمال به استان قزوين و از شرق و غرب به شهرستان ابهر و از جنوب به شهرستان خدابنده محدود مي‌شود.منطقه خرم‌دره، منطقه‌اي کوهستاني محسوب مي‌شود.

اقتصاد:
اين شهرستان پتانسيل زيادي از لحاظ صنعت وکشاورزي دارد. گروه صنعتي مينو که از بزرگ‌ترين واحدهاي توليدي شمال غرب کشور است از امکانات بالفعل اين شهرستان است . سيب سرخ اين شهرستان از کيفيت بالايي برخوردار است.

قیدار یکی از شهرهای ایران در استان زنجان است. این شهر مرکز شهرستان خدابنده است. جمعیت این شهر بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۰، برابر با ۳۰٫۲۵۱ نفر بوده‌است.

قیدار نام یکی از پیامبران بوده‌است که آرامگاهش در این شهر قرار دارد. او را فرزند اسماعیل و نیای سی‌ام محمد، پیامبر اسلام دانسته‌اند. در کتاب منتهاج البراعه تالیف میرزا حبیب‌الله هاشمی خویی و کتاب جلا العیون تالیف محمد باقر مجلسی نیز به همین منوال شجره قیدار نبی را به ابراهیم و آدم نسبت داده‌اند.

انتساب این بقعه به قیدار نبی با استشهاد ۶۵ نفر از علمای طراز اول مورد تایید قرار گرفته‌است. این بقعه در زمان بلغار خاتون زن غازان خان تخریب و مجدداً در سال ۷۱۹ قمری احداث شد.در تاریخ ۱۳۱۹ قمری این بقعه توسط شخصی بنام امیر جهانشاه خان افشار مرمت شد.

یکی دیگر از جای‌های گردشگری قیدار غار کتله‌خور است. جدیداً در نزدیکی زرین رود غار جدید خشکی آبی بنام زرین غار کشف شده‌است که نیاز به توسعه داردو می‌تواند از مکانهای تفریحی قیدار باشد.

مردم ساکن این شهر ازحق زارعانه ملک برخوردارند و مستاجر اداره اوقاف و امور خیریه میباشندونقل وانتقالات ملکی در واقع انتقال اجاره است. در مورد صحت عقد وقف، مشخص بودن واقف ومشروعیت وی برای وقف، مقدار و نسبت و مشاع یاشش دانگ بودن وقف و.. دراین شهر اطلاعات مشخصی موجود نبوده ونیاز به توضیح وجود دارد.

موقعیت جغرافیایی:

شهر ارمغانخانه مرکز بخش قره پشتلو از توابع شهرستان زنجان در بهمن ماه 1387 با تصویب هیأت وزیران بعنوان شهر شناخته شده و از تیر ماه 1388 شهرداری در این شهر تاسیس و فعالیت خود را آغاز نموده است این شهر در 32 کیلو متری استان واقع شده و از نظر مختصات جغرافیایی در 48 درجه و 32 دقیقه طول جغرافیایی و 36 درجه و 58دقیقه عرض جغرافیایی در غرب شهر زنجان استقرار یافته است میانگین ارتفاع محدوده شهر از سطح دریا 1940 متر می باشد.

مسیر اصلی شهر از سمت زنجان بوده جاده ترانزیت بطرف عثمانی (ترکیه کنونی) از این شهر می گذرد که راه ارتباطی بین زنجان و اردبیل بشمار می رود.

ویژگیهای تاریخی:

شهر ارمغانخانه از دو کلمه آر و مان تشکیل شده و پیداست شهرستان آر مخفف آریایی و مان مخفف خانه (آریایی خانه) بوده و در کتاب مرآه البدان، کتاب گلگشت قدیمی و یا در کتاب روضه الصفای ناصری قید گردیده است و از آنجائیکه روستاهای قدیمی بنام گلوا (جلیل آباد کنونی)ماری (در واژه نامه به معنای ارمنی)و ولگران ( ولیاران کنونی) به معنای پاسبان و نگهبان کوه ، وننه(وننق) جایی که آب گرم از آن می جوشد که پارسی ها (قوم پارت) به خاطر آب و هوای معتدل این منطقه را آریا خانه نام گذاری کرده اند .

در زمان حکومت زندیه هنگام عبور کریم خان زند از زنجان که با اهداء هدایا از سوی آذربایجانی ها در این محل (تورپاخ قلعه) به وی انجام گرفت شهرآرمان خانه به ارمغانخانه تغییر نام یافت.

قبرستان ارامنه و همچنین وجود قلعه های متعددی از جمله تورپاخ قلعه و قلعه صنم خاتون و قلعه هایی که از آن به کله یاد شده حائز اهمیت بودن منطقه را نشان می دهد به همین جهت زمانی ارمغانخانه نگین آذربایجان بوده که این آثار باستانی ،هوای معتدل ،کوههای زیبا و دشتهای سرسبز از جمله دشت وسیع سهرین با سی هزار هکتار در جنوب شرق شهر ارمغانخانه که تنها مأمن آهوان با 1450 رأس آهو در شمال غرب کشور و وحوش و پستانداران دیگر می باشد و نزدیکی به فرودگاه زنجان می تواند این شهر را به قطب گردشگری تبدیل نماید . .

در زمان های قدیم شهر ارمغانخانه بر اثر سیل و بلایای طبیعی در زیر خاک مدفون شده که می تواند اکتشافات مهمی توسط باستان شناسان صورت گیرد.

آستان امامزاده سیدابراهیم (علیه السلام) در بخش سردار جنگل شهرستان فومن، دهستان سردارجنگل، روستای ابرود واقع شده است.

به امامزاده سیدابراهیم (علیه السلام) معروف می باشد.